HİSSE SENEDİ PİYASASININ GELİŞMESİNİN MAKROEKONOMİK VE KURUMSAL BELİRLEYİCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: PANEL VERİ ANALİZİ

Abstract

Son yıllarda finansal gelişmeyi belirleyen faktörlerin ortaya konmasına ilişkin çalışmaların hızla arttığı dikkati çekmektedir. Bununla birlikte, literatürde gelişmekte olan ekonomilerde hisse senedi piyasasının gelişmesini belirleyen faktörler üzerine teorik ve ampirik çalışmaların az sayıda olduğu görülmektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada, 2000-2011 dönemi için 39 gelişmekte olan ülkenin yıllık panel verisi kullanılarak, gelişmekte olan ülkelerde hisse senedi piyasası gelişmesine etki eden makroekonomik ve kurumsal faktörler araştırılmıştır. Çalışmada üç farklı model kullanılmıştır. Çalışmada ulaşılan sonuçlar; ülkelerdeki yönetişimin kalitesi ile hisse senedi piyasasının gelişmesi arasındaki bir ilişkiyi desteklerken, politik özgürlükler düzeyi ile hisse senedi piyasasının gelişmesi arasında bir ilişki olmadığını ortaya koymaktadır. Çalışmada ulaşılan bulgular makroekonomik değişkenler açısından değerlendirildiğinde her üç modeldeki bulguların birbiriyle örtüştüğü söylenebilir. Makroekonomik değişkenlere ait bulgular gayri safi yurt içi tasarruflar hariç ele alınan diğer değişkenlerin hisse senedi piyasası gelişimine etkide bulunduğu yönündedir. Araştırma sonuçlarına göre, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, bankaların özel sektör kredileri ve doğrudan yabancı yatırımlar ile hisse senedi piyasalarının gelişmesi arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. Söz konusu faktörlerdeki bir artış hisse senedi piyasalarının gelişmesine olumlu etkide bulunacaktır. Son olarak enflasyon oranı ile hisse senedi piyasaları gelişimi arasında ters yönlü bir ilişki söz konusudur. Bu bulgu enflasyon oranındaki bir yükselişin hisse senedi piyasasının gelişmesini negatif yönde etkileyeceği anlamına gelmektedir.