Tüketim Toplumunda Sağlıklı Yaşamın Popüler Hale Gelmesi İle Şekillenen Yeni Tüketim Biçimleri

Abstract

Tüketim toplumunda bireylerin ulaşmayı hedefledikleri, arzuladıkları görünümler daima sahip olmadıkları “öteki” bedenlerdir. Bireyler, tüketim kültürü ile bir nesne haline dönüştürülen ve sunulan bedenleri medyada var olma şekline göre kabullenmekte ve sunulan mesajlar bu algıyı pekiştirmektedir. Medya, yarattığı ideal bedene ulaşmak için bireylerin ne yapması gerektiğini, hatta ne yemesi ve yememesi gerektiğini adeta dikte etmektedir. Tüketim toplumunda dayatılan bu “diyet ürünler” böylelikle bir pazarın ortaya çıkmasına olanak tanımıştır. İnternet ve özellikle bireylerin hayatlarında çok önemli bir yer tutan sosyal medya “sağlıklı yaşam” söylemleriyle diyet ürünleri satarak sağlığı piyasada alınıp satılan bir metaya dönüştürmüştür. Sosyal medyada bireylerin sağlıklı bir yaşam sürebilmesi amacı ile pazarlanan ürünlerin içerikleri konusunda dürüst davranılmadığı gibi uygulanan pazarlama teknikleri ile madalyonun gizlenen kısmı kişileri daha sağlıksız bir yaşama sürüklemektedir. Bu çalışmanın amacı sosyal medyada sürekli karşımıza çıkan “sağlıklı yaşam” söylemlerine tüketim toplumu bağlamında eleştirel yaklaşmaktır. Çalışmada konunun ve amacın daha net bir şekilde gözler önüne serilmesi için sosyal medyada popüler olan Instagram uygulamasında piyasada yer alan çeşitli markalara ait sağlıklı yaşam (diyet) ürünlerini inceleyen 8 profilin 01.05.2019- 01.09.2019 tarihleri arasındaki paylaşımları içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Sonuç olarak internet ve sosyal medyanın doğru ve bilinçli kullanılması yoluyla sağlıklı yaşam konusunda doğru bilgilere ulaşma şansı vardır. Fakat markaların ambalajların ön kısımlarında vadettikleri “diyet”, “şekersiz” vb. şeklinde nitelendirilen paketli gıdalara sorgulamadan inanılması ve tüketilmesi, bireyleri sosyal medyada vurgulanan sağlıklı yaşama kavuşmaktan çok, tüketim toplumunda var olan birer sağlık tüketicisi durumuna sürüklemektedir