19. Yüzyılın İkinci Yarısında İngiliz Konsolos Belgelerine Göre Giresun (1850–1900)

Abstract

19. yüzyılın sonlarında uluslararası ticarete açılan Karadeniz, 19. başlarından itibaren Avrupalı devletlerin de ticaret yapma hakkı kazanmaları ile birlikte gerçek manada uluslar arası bir ticaret sahası haline geldi. Bu yeni gelişme en çok da sahil şehirlerini etkiledi. Özellikle İran’a doğru olan ticarette önemli bir ayak teşkil eden Trabzon yüzyılın ilk yarısında önemli bir gelişim gösterdi ve bu önem dolayısıyla pek çok Avrupalı devlet şehirde konsolosluk tesis etti. Fakat 1860’ların sonlarından itibaren bu gelişim yavaşlamaya başladı. Trabzon’un aksine Samsun, Ordu ve Giresun gibi öteki sahil şehirleri 19. yüzyılın ikinci yarısında önemli bir gelişim gösterdiler. Bu konsolosluk raporlarından da anlaşılmaktadır ki, Trabzon’daki bu sahil şehirlerinin sosyal ve ekonomik yapıları ile ilgili bilgileri raporlarına dahil etmişlerdir. Konsoloslar tarafından ülkelerinin politik ve ekonomik çıkarları için hazırlanan bu raporlar, özellikle 19. yüzyılda Osmanlı şehir tarihleri için en önemli kaynaklar arasındadır. Bu bakımdan Trabzon İngiliz Konsolosluk raporları, Trabzon’un yanı sıra Samsun, Ordu, Giresun gibi diğer liman şehirleri için de önemli kaynaklardır ve detaylı bilgiler içermektedir.