Kutadgu Bilig'de 'Adâlet' Değeri

Abstract

11. yüzyılda Yûsuf Has Hâcib tarafından kaleme alınan Kutadgu Bilig’deki temsilî şahsiyetlerin başında gelen hükümdar Kün Toğdı (Güneş Doğdu), “adâlet”i temsil etmektedir. Adâletin burada güneşe benzetilmesi, kuşatıcı ve nüfuz edici özelliğini vurgulamak içindir. Eserde “adâlet” değeri tarihî boyutuyla; şartları, göstergeleri ve sonuçları itibariyle dikkat çekici örneklerle yer almaktadır. Müellif, yönetimin sürekliliğini öncelikle “adâlet” şartına bağlar. “Sevgi”, “nefret”, “heves” ve “öfke” gibi duyguların adâleti gölgeleyebilecek niteliğine dikkat çeker. Adâletin hedefi olarak iyiliğin hâkimiyetini, kötülüğün izalesini gösterir. Bunun için de iyilerin itibar kazanması, kötülerinse cezalandırılması gerekir.