Samsun'da Fransız konsolosluğu'nun kurulması ve Fransız arşiv belgelerine göre şehrin durumu (1840-1870)

Abstract

Yüksek tarımsal üretim potansiyeli ve coğrafi konumu sayesinde Güney Karadeniz’in en önemli limanlarından olan Samsun, Trabzon gibi 1830’lu yıllardan itibaren hızlı bir gelişim sürecine girdi. Bu gelişmişliğin bir göstergesi olarak 1840’lı yıllardan itibaren şehirde yabancı konso- losluklar kurulmaya başlandı. Güney Karadeniz limanlarında 1803’ten beri konsolosluklar tesis eden Fransızlar da Samsun’un sunduğu bu ticari potansiyel ile ilgilenmeye başladı. Lâkin şehirde bir Fransız konsolosluğunun kurulması Kırım Savaşı sonrasında, şehir-deki Fransız çıkarlarının belirgin bir şekilde arttığı dönemde gerçekleşti. Bu makale Trabzon’daki konsolosların yapmış olduğu yazışmalara göre Fransız- ların 1863 yılında sonuçlanan Samsun’da bir konsolosluk kurma sürecini izleme ve şehirdeki Fransız konsolosluk görevlilerin yazışma-larından hareketle şehrin durumuna dair bazı tespitler yapmayı amaçlamaktadır.

Just like Trabzon, Samsun, one of the most important ports of the Southern Black Sea, entered into a rapid development process in the 1830s owing to the high potential of agricultural production and its geographical location. As a sign of this developmental process foreign consulates began to be established in the city after the 1840s. The French, had consulates in the southern Black Sea cities since 1803 and then, began to be more interested in this commercial potential. The establishment of the French consulates took place after the Crimean War, a period when the French interests in the city increased significantly. Referring to correspondences of French consuls in Trabzon, this paper aims to follow the establishment process of French consulate in Samsun that resulted in 1863 and to make some findings about the situation of the city taking French consular agent’s reports into consideration.