SANAYİLEŞME SÜRECİNDE OSMANLI DEVLETİ’NDE TOPLUMSAL REFAH

Abstract

Osmanlı Devleti kapitalist Avrupa’ya göre çok farklı bir sosyo-kültürel arka plana sahiptir. Bu durum iktisadi hayata bakışı büyük ölçüde etkilemiş olup, aristokrasi sınıfının oluşumu devlet tarafından bilinçli olarak engellenmiştir. Belirli bir sınıfın kârı yerine, Osmanlı Devleti toplumun çı- karlarını öne alan bir tutum sergilemiştir. Fakat Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkması, toplumsal yapı üzerinde pek çok soruna sebep olmuştur. Yeni şartlar altında ve daha büyük fabrikaların artan rekabeti sebebiyle, küçük ölçekli üreticiler geçimlerini sağlayamamaya başladılar. Üstelik Osmanlı Devleti’nin mevcut zihniyeti, değişen iktisadi yapıya uyumunu zorlaştırmıştır. Devlet bu noktada artan rekabete karşı, esnaf ölçeğinde kalan üreticileri korumaya çalışmıştır. Ayrıca yeni girişimcilere yüklenen bazı sosyal sorumluluklarla, değişmekte olan iktisadi düzenin toplumsal etkileri hafifletilmeye çalışılmıştır.

In contrary to capitalist Europe, Ottoman State had a very different socio-cultural background. This situation greatly affected to look of economic life, where establishment of aristocratic class purposefully prevented by the state. Ottoman State gave priority to society’s benefits; instead of some specific groups’ profit. But emerging of the Industrial Revolution caused many problems over societal structure. Under new circumstances, small scale producers began not to gain their livelihoods, because of increasing competition of bigger factories. Moreover existing mentality of Ottoman State hardened the adaptation of changing economic structure. In this point, the state wanted to protect artisan scale producers against increasing industrial competition. In addition new entrepreneurs were obliged some social responsibilities, to lessen the societal effects of changing economic life.