Jeoid Yüksekliklerini Belirlemek İçin Kullanılan Enterpolasyon Metotlarının Trabzon İli Verilerine Uygulanması

Abstract

Mühendislik çalışmalarında ortometrik yükseklikler kullanılır. Bu yükseklikler yersel ölçülerle bulunması zaman alıcı, emek gerektiren ve maliyet gerektiren bir işlemdir. Fakat GNSS ölçülerinden elde edilen elipsoid yükseklikten ortometrik yüksekliğe dönüşüm daha az zaman alır ve kolaydır. Dönüşüm içinse belirli kesinlik ve duyarlılıkta jeoid yükseklik değerlerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu uygulamada Trabzon'da Tapu ve Kadastro IX. Bölge Müdürlüğü'nün yaptığı kadastro çalışmalarında doğu-batı yönünde 80 km, kuzey-güney yönünde 30 km'lik bir alanda oluşturulmuş olan 600 adet C3 noktalarında ölçülmüş olan elipsoidal ve ortometrik yükseklikler kullanılmıştır. Noktaların ITRF96 (International Terrestrial Reference Frame-Uluslararası Yersel Referans Ağı) datumuna dayalı 3-boyutlu kartezyen koordinatları ve Gauss Krüger projeksiyon koordinatları bilinmektedir. Çalışmada noktalar metotlara göre test ve dayanak noktaları olarak iki gruba ayrılmıştır. Dayanak noktaları x ve y eksen yönlerindeki nokta dağılımlarına ve ortometrik yüksekliklerine bakılarak homojen bir şekilde seçilmiştir. Bu çalışmada polinom yüzeyleri ile enterpolasyon, multikuadrik yüzeyler ile enterpolasyon, ağırlıklı ortalama metodu ile elde edilen yüzeyler ile enterpolasyon metotları kullanılmıştır. Seçilen dayanak noktalarında, bilinen elipsoidal ve ortometrik yüksekliklerinin farkından hesaplanan jeoid yükseklikleri kullanılarak, farklı enterpolasyon metotlarıyla test noktaları için hesaplanan ortometrik yüksekliklerin, bu noktalarda ki bilinen ortometrik yüksekliklerden farkları hesaplanarak enterpolasyon metotları arasında karşılaştırmalar yapılmıştır

Finding the spatial extent of known height used in engineering works quite time-consuming process that requires a difficult and cost. But the less time it takes the ellipsoid heights transformation into orthometric height with GNSS measurements available and easier. It also has a certain precision and sensitivity for the conversion geoid height values must be known. This practice in Trabzon Land Registry IX. Regional Directorate of cadastral works in east-west direction of 80 km, measured orthometric and ellipsoidal heights in the 600 C3 point values created in an area 30 km long north-south direction is used. the point ITRF96 (International Terrestrial Reference Frame-International Terrestrial Reference Network) datums based on 3-dimensional Cartesian coordinates and Gauss Krüger projection coordinates are known. The study is divided into two basis points according to the method and test points. Fulcrums x and y axis directions and the distribution of points is chosen uniformly reflected by the orthometric height. In this study, the polynomial interpolation surfaces, interpolation with multiquadratic surfaces with interpolation surface obtained by the method of weighted average method is used. in selected mainstay, known aware of the ellipsoidal and the orthometric height using the calculated geoid height, calculated orthometric heights for the test points with different interpolation methods, at this point in the known calculating the difference from the known height has made comparisons between the interpolation method