KADRO VE BÜYÜK DOĞU DERGİLERİNİN CUMHURİYET SONRASI İNKILÂPLARI ÇERÇEVESİNDE MODERNLEŞMEYE BAKIŞ AÇILARI VE BASIN İLİŞKİLERİ

Abstract

Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde 'inkılâp' adı altında önemli modernleşme hareketleri gerçekleştirilmiştir. Modernleşme ilk olarak siyasi hayatta gerçekleşmiş daha sonraki aşamalarda ise, sosyal hayatın her alanına yayılmıştır. Genç Türkiye'deki bu gelişmeler, dönemin Türk basınında önemli bir yer işgal etmiştir. Basının bir kanadı inkılâpları desteklerken diğer kanadı ise, değişime karşı muhalif bir tavır takınmıştır. Bu çalışmada, Cumhuriyet sonrasında tek parti döneminde farklı dönemlerde yayımlanmış olan Kadro ve Büyük Doğu dergilerinin modernleşme hareketine bakış açıları ve basın ilişkileri incelenmiştir. Bu çerçevede 'Büyük Doğu' dergisinin, 1943-1951, Kadro dergisinin ise, 1932-1935 yılları arasındaki sayıları taranmıştır. Bu dönemlerde yapılmış olan taramada modernleşmenin dergilerde nasıl kurgulandığı, işlendiği ve nasıl temsil edildiği betimsel çözümleme yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre; Büyük Doğu dergisi, inkılâp hareketlerine karşı muhalif bir duruş sergilerken Kadro dergisi, inkılâp hareketlerinin en büyük destekçisi olmuştur.

After the Turkish War of Independence, essential modernisation action has been conducted as revolutions. Modernisation first occurred in political life and then diffused into all areas of social life. These developments in young Turkey occupied a significant place in the Turkish press. While a wing of the press supported the revolutions, another section toke an oppositional stance. This paper studied the stance towards the modernisation movement and press relationships of two journals published in two different eras of the single party era after the republic. Büyük Doğu (The Great East) issues printed between 1949-1951 and Kadro (Cadre) issues printed between 1932-1935 were reviewed for this objective. The review studied by descriptive analysis how modernism was constructed, treated and represented in these journals of their respective eras.According to the results, Kadro has been the biggest supporter of the revolutionary movement while Büyük Doğu has exhibited an oppositional stance against the revolutionary movement.