KREDİ KARTLARINA GETİRİLEN TAKSİT SINIRLANDIRMASININ TÜKETİCİNİN HARCAMA DÜZEYİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ ÖLÇMEYE YÖNELİK BİR UYGULAMA (TRABZON-GÜMÜŞHANE-BAYBURT ÖRNEĞİ)

Abstract

Kart sahibine peşin para ödemeden bir mal satın almayı veya bir hizmetten faydalanmayı sağlayan kredi kartları, modern bir ödeme aracı olarak tercih edilmektedir. Günümüzde paranın tedavül hızından ve kötü kullanımından dolayı kirlenmesi, yıpranması ve değer kaybetmesi gibi nedenlerinden dolayı kredi kartları yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Kredi kartları daha çok maddi imkânları kısıtlı olan kişilerin alım güçlerini desteklemek, varlıkları yerinde olan kişilerin de güvenliklerini sağlamak için kullanılan bir araçtır. Kredi kartıyla gerçekleştirilen işlemler, tüketicilerin ödeme ve borçlanma imkânlarının artmasına, zorunlu olarak elde tutulan para miktarının azalmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda kredi kartı kullanımı paranın dolaşım hızının dengelenmesine ve toplam talebin canlı tutulmasına yardımcı olmaktadır. Öte yandan, kredi kartlarının olumlu işlevleri, tüketicilerin içine düştüğü borç döngüsü karşısında, göreceli olarak önemini yitirebilir.Bu makalede kredi kartlarına getirilen taksit sınırlandırılmasının tüketim toplumu içindeki harcama düzeylerine etkisi analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Gümüşhane-Trabzon-Bayburt illerinde uygulanan anket formlarından 390'ı geçerli sayılmıştır. Bu bağlamda, anket formları SPSS paket programında değerlendirilerek frekans dağılımları çıkarılmış ve %95 güven aralığında güvenilirlik testleri yapılmıştır. Daha sonra çapraz tablolara Pearson Chi-Square (Ki- kare) testi uygulanarak anlamlılık düzeylerine bakılmıştır. Bulgular, kredi kartlarına getirilen sınırlandırmaların, tüketicilerin hane halkı geçimini sağlamak için borçlandığı bir ekonomide, sanıldığı kadar etkili olmayacağını göstermiştir. Araştırmanın sonuçları, düzenlemenin sürekli ihtiyaç oluşturan kalemlerdeki tüketimi fazla etkilemeyeceği; diğer kalemlerdeki harcamalarda ise azalışa yol açabileceği görülmüştür. Bir diğer sorun tüketim toplumunda, yasa yapıcıların lüks ya da ikincil olarak tanımladığı ihtiyaçların vazgeçilmez gibi algılanabilmesidir. İletişim ve elektronik çerçevesindeki kalemlere yönelik taksit yasağının farklı yöntemlerle delinebilmesi bu bağlamda irdelenmelidir.

Enabling to buy commodities or services without paying cash at the time of purchase, credit cards are preferred as modern means of payment. Today, the speed of the circulation and depreciation of banknotes are also the reasons for the wide usage of cards. A fortiori, credit cards have been used to support the purchasing power of the people with limited income, on the other hand they are the instruments to ensure the safety of the people with sufficient assets. Operations carried out by credit cards cause increasing in payment and borrowing abilities of the consumers, at the same time diminishing precautional holdings. Accordingly, credit card usage helps to stabilize the velocity of money ciculation and supports aggregate demand. On the other hand, the positive outcomes of credit cards could diminish in the case of the debt cyle into which consumers fall. In this article, it is aimed to measure the effects of the restrictions in the installment sellings performed with credit cards, on consumer spending levels. For this purpose, 390 of the survey forms applied in Gümüşhane-Trabzon-Bayburt provinces were approved valid. Upon evoluation of the data with SPSS software, frequency distributions were obtained and reliability tests were performed in the 95% confidence intervals. Then, Pearson Chi-Square tests were implied for the significiance levels. According to the results, the restrictions on the credit card usage could not affect the consumption of the compulsory or basic items; however, could cause decreases in the expenditures for the other goods.