IV. Murad'ın Bağdat Seferi'ne Dair Anonim Bir Eser: Feth-i Bağdâd Kıssası

Abstract

IV. Murad, Osmanlı padişahları arasında icraatları ve şahsiyeti ile en dikkat çekenlerden birisidir. Küçük yaşta tahta çıktığı için saltanatının ilk yılları annesi Kösem Sultan'ın vesayeti altında geçmiştir. IV. Murad, devlet yönetiminde tam anlamıyla ancak 1632 tarihinden sonra söz sahibi olmuştur. Padişahın otoritesini güçlendirmesinde ülkedeki zorbaları şiddet kullanarak ortadan kaldırmasının rolü büyüktür. Genç padişah, tüm ülkeye gücünü kabul ettirdikten sonra sefere çıkarak 1635'te Revan'ı ele geçirmiştir. Fakat Osmanlı ordusunun bölgeden ayrılmasını fırsat bilen Safeviler Revan'a tekrar hâkim olmuştur. Bunun üzerine padişah Safevilerle hesaplaşmak için bu kez Bağdat üzerine yürüyerek şehri kuşatmıştır. Kırk gün süren bir muhasaranın ardından 1638'de Bağdat'ı Osmanlı topraklarına katmıştır. Böylece bu zaferlerle adını tarihe Revan ve Bağdat Fatihi olarak yazdırmıştır. Bu çalışmada, Bibliothéque Nationale de France'de tek nüsha olarak bulunan anonim Feth-i Bağdâd Kıssası isimli eser ele alınmıştır. Eserde IV. Murad'ın Bağdat Seferi anlatılmaktadır. Padişahla birlikte sefere katılan biri tarafından kaleme alınan Feth-i Bağdâd Kıssası savaş süreci hakkında önemli bilgiler vermektedir.

Murad IV was one of the most striking Ottoman sultans by virtue of his deeds and personality. Since he came to the throne at a young age, initial years of his reign passed under the regency of his mother Kosem Sultan. Murad IV gained the full control of the state administration only after 1632. Eliminating the oppressors in the country with coercion has played a great role in strengthening his authority. The young Sultan set a campaign and took Revan in 1635 after he established his power within the whole country. Yet, Safevids took advantage of the absence of the Ottoman army and recaptured Revan. Then, Murad IV attacked on and sieged Baghdad in order to settle accounts with Safevids. After forty days of siege he conquered Baghdad in 1638. With these victories he made his mark in history and was known as the Conqueror of Revan and Baghdad. In this study, anonymous work of Feth-i Bağdâd Kıssası (The Story of the Conquest of Baghdad) which is the one and the only copy in Bibliothéque Nationale de France was examined. The Baghdad Campaign of Murad IV was narrated in this work. Feth-i Bağdâd Kıssası which was written by someone who participated the campaign with the Sultan, gives important information about that war.