İş Güvenliği Uzmanlığı Bilirkişileri Üzerine Bir Çalışma

Abstract

İş güvenliği uzmanlarının temel amacı çalışma alanlarında meydana gelebilecek olası kaza risklerini önlemek ve bu risklere yönelik gerekli tedbirleri almaktır. Tedbirler alınmaya çalışılsa da değişik nedenlerden dolayı çalışma hayatında iş kazaları yaşanmaya devam etmektedir. İş kazası sonrası, kazalar bazı durumlarda kazaya maruz kalan birey ya da yakınları tarafından; bazı durumlarda ise işveren tarafından yargıya taşınmaktadır. Bunun dışında kazaya maruz kalan taraf ya da işverenlerin talebi olmaksızın kazanın ciddiyetine göre adli makamlarca kamu adına da resen soruşturma açılmakta ve konu yargıya taşınmaktadır. Bu kapsamda iş kazalarını önleme aşamasında görev alan iş güvenliği uzmanları, yargıya taşınmış iş kazaları dosyalarında hâkimin özel ve teknik bilgisine başvurduğu uzman bilirkişiler olarak görev yapmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’de iş kazaları ile ilgili Bölge Adliye Mahkemeleri’ne bağlı olarak görev yapan iş güvenliği uzmanlığı bilirkişiler arasında yapılan bu araştırma tarama modeli ile yapılan betimleyici bir çalışma olup; araştırma örneklemini oluşturan 65 iş güvenliği uzmanlığı bilirkişinin yaklaşık olarak yarısının (%47,7) bir yıllık süre zarfında (2018 yılında) 20 ve üzeri sayıda bilirkişilik dosyasında görev aldığı, yine büyük çoğunluğunun (%81,5) düzenledikleri bilirkişi raporu ile mahkemelerin aynı yönde karar verdiği, araştırma kapsamındaki bilirkişilerin uygulamaları sırasında %63,1’inin mahkeme boyutunda (bilirkişilik ücretinin düşük takdir edilmesi), %18,4’ünün taraflar boyutunda (tarafların bilirkişiye yalan söylemesi/manipüle etmesi), %53,8’inin bilirkişi komisyonu boyutunda (alanında uzman olmayan kişilerin görevlendirilmesi) sorunlar yaşadığı belirlenmiştir.

The main purpose of occupational safety experts in our country is to prevent possible accident risks in working areas and to take necessary measures for these risks. Although precautions are tried to be taken, work accident continue to occur in working life for different reasons. Accidents, in some cases, are brought to judgment by the individuals or their relatives who are exposed to the accident; in some cases, it is carried by the employer to the judiciary. In addition, without the request of the parties or employers exposed to the accident, an investigation is opened on behalf of the public officials by the judicial authorities according to the importance of the accident and the matter is brought to the judiciary. In this context, occupational safety experts working in the prevention phase of work accidents serve as an expert witness who apply to the judge's special and technical knowledge in the files of occupational accidents. In the present study, depending on the District Courts of Justice relating to occupational accidents in Turkey acting job security expertise was carried out on the expert. The research is a descriptive study with a screening model and the research sample consists of 65 occupational safety experts witness. As a result of the research, it was determined that approximately half of the participants (47.7%) took part in 20 and more expert witness files over a one year period (in 2018) and the expert witness report prepared by the majority of the participants (81.5%) determined that the courts decided in the same direction. According to another result, it was determined that 63.1% of the experts witness within the scope of the research had problems in the court dimension (low expert witness fee), 18.4% in the parties dimension (parties to lie / manipulate the expert witness), 53.8% in the expert witness commission dimension (assignment of non-experts).