FİNANSAL GELİŞME VE ENERJİ TÜKETİMİ ARASINDA SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME İLİŞKİSİ VAR MIDIR

Abstract

Enerji, ekonominin vazgeçilmezidir ve ekonomik büyüme için önemlidir. İnsanoğlunun hayatta kalması ve ekonomik büyümesi için enerji temel bir gereksinimdir ve enerji modern toplumların temelini oluşturmaktadır. Ekonomik gelişimin can damarı ve sırt kemiğidir. Ticaretin artırılmasında ve büyüme düzeyinin yükseltilmesinde önemli rol oynamaktadır. Literatüre göre büyüme düzeyini artırır. Ekonomik literatürde; ekonomik büyüme, ticaret, enerji ve finansal gelişmeyi içeren dinamik ilişkiler dikkat çekmektedir. Bu bağlamada çalışmanın amacı; E-7 ülkelerinde (Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Meksika, Rusya ve Türkiye) finansal gelişme, enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasında saklı bir ilişkinin varlığının 2003-2016 dönemi için incelenmesidir. Bu amaçla Hatemi- J (2011) tarafından geliştirilen saklı eş-bütünleşme analizi ve Hatemi- J (2012) Asimetrik nedensellik analizleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre negatif bileşenler arasında saklı bir eş-bütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Diğer yandan ekonomik büyüme ve finansal gelişmeden enerji tüketimine doğru tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir.

Energy is indispensable of the economy and important for economic growth. Energy is a fundamental necessity for human survival and economic growth, and energy forms the basis of modern societies. It is the lifeblood and backbone of economic development. It plays an important role in increasing trade and the level of growth. According to the literature, it increases the level of growth. In the economic literature; dynamic relations including economic growth, trade, energy and financial development are noteworthy. The aim of this study is to investigate the existence of a hidden relationship between financial development, energy consumption, and economic growth for E-7 countries (Brazil, China, India, Indonesia, Mexico, Russia and Turkey) in the time 2003-2016 period. Within this scope, hidden cointegration analysis developed by Hatemi-J (2011) and asymmetric causality analysis of Hatemi-j (2012) were used. According to the results of the analyzes, a hidden cointegration relationship was found between the negative components. On the other hand, it was determined that there was a uniteral causality from economic growth and financial development to energy consumption.