Nazım Hikmet Ran'ın Farsçaya Çevrilen Eserleri

Abstract

Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinin önde gelen isimlerinden Nazım Hikmet, 1940’lı yıllardan sonra dünyadaki siyasi gelişmelere paralel olarak İran’da da dikkat çeken Türk şair ve yazarlardan biridir. İran Komünist Partisi’nin kurulduğu dönem sonrasında, Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin küçük ve orta sınıf esnafı sistem dışı bırakma girişimleri, karşıt görüşleri harekete geçirmiştir. İran’daki bu toplumsal ve siyasi gelişim Türkiye’de Komünist söylemin tek savunucusu olan Nazım Hikmet’e olan ilgiyi anlaşılır kılmaktadır. Zira şairin eserlerinin 1967 yılından itibaren mensur eserleriyle başlayan çeviri faaliyetleri şiirleriyle devam etmiştir. Günümüzde de eserleriyle ilgili çalışmalar yapılan Nazım Hikmet hâlâ İran’da kabul gören bir şahsiyettir. Nazım Hikmet’in İran’da ne zamandan beri ilgi uyandırdığı, eserlerine olan ilginin düzeyinin bilinmesi, bu alanda çalışan araştırmacılara kaynaklık edecektir. Siyasi, içtimai ve edebî alanda aynı gelişmelerin büyük ölçüde paralel yaşandığı İran ve Türkiye, tarihî platformda incelenmeye değer iki ülkedir. Bu bağlamda, İran’da dikkat çeken Nazım Hikmet’le ilgili çalışmalar önemlidir. Zira şairin 1967 yılında Samin Bağçeban tarafından Farsçaya çevrilen Ferhat ve Şirin adlı tiyatro eserinin ilgi görmesi onun manzum ve mensur eserlerinin çevirisine ortam hazırlamıştır. Ona olan ilgi bazen de şiirlerinin farklı mütercimler tarafından birkaç kez çevrilmesine sebep olmuştur. İran’da akademik araştırmalara konu olan Nazım Hikmet, İran modern şairlerinin dikkatini de çekmiştir. İran modern şairi Ahmed-i Şamlu yabancı şairlerin şiirlerinden yaptığı çevirileri içeren “Büyük Dünya Şairlerinden Seçmeler” adlı şiir kitabında Nazım Hikmet’in şiirlerine de yer vermiştir.

Nazım Hikmet, is one of the prominent name of Turkish poetry in the republican period, after 1940s, in parallel with the political developments in the World, he was one of the Turkish poet and writer that got attention of the people in Iran. After the establishment of Communist Party in Iran, Shah Mohammad Reza Pahlavi, wanted to stop the interuption of small and middle-class traders in the political system, due to that the opponet started movment aginst him.It is understandable that why iranian have the attention to Nazim Hikmet because he was defending social and political development of communism in Turkey.Since 1967, his work was translated to persian and after that contiouned the translation of his poetry. Today, the studies and research on the work of Nazım Hikmet is still a recognized figure in Iran. Since Nazım Hikmet, aroused interest in Iran, to know what is the way, and level of interest in that work and by whom, it will a source for researchers, who are working in this field. Political, social and literary development of massively parallel occurred in the same area in the Iran and Turkey, it is worth to examine the historical palatform in these two countries. In this respect, works on Nazım Hikmet whose got attention in Iran have the importance. Likewise, in consequence of the notable attention towards the play “Ferhat ile Şirin” which was translated into Persian by Samin Baghtcheban at 1967, after that the translations of Nazım Hikmet’s poetry and prose works had continued into Persian. The attention given to him resulted of the repeatedly translations of his poetries by several translators. At the same time, Nazım Hikmet who was subject to academic researchers in Iran get the attention of Iranian modern poets. Iranian modern poet Ahmad Shamloo gave place to Nazım Hikmet’s poetries in his poetry book named “Selection of Great Poets in the World” which contains on several translated peoms of foreign poets.