KLASİK TÜRK EDEBİYATI MANZUM NASİHATNAME GELENEĞİNİN SON HACİMLİ ÖRNEĞİ: MUHAMMED ŞERÎFÎ VE PEND-İ GÜLİSTÂN MESNEVİSİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, XIX. yüzyıl şairlerinden Erzurumlu Muhammed Şerîfî'nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliğini belirlemek; şairin klasik Türk edebiyatındaki manzum nasihatname geleneğinin son hacimli örneği konumunda olan "Pend-i Gülistân" adlı mesnevisini tanıtmaktır. Çalışma, giriş ve onu izleyen iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde klasik Türk edebiyatı öğretici metin türlerinden olan "nasihatmeler" hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Şerîfî'nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliği dikkatlere sunulmuştur. İkinci bölümde "Pend-i Gülistân"ın şekil ve muhteva özelliklerinden bahsedilmiştir. Eserin yazılış sebebi ve tarihi, dil ve anlatım özellikleri ve içeriği hakkında bilgi veren bu bölümde; şairin ele aldığı dinî, tasavvufi ve ahlakî unsurları içeren bölümler tanıtılmıştır. Şerîfî, eserini sanat kaygısından çok bireye ve topluma ışık tutmak için yazdığını belirtmiştir. Bu yüzden öğütlerinin dikkate alınmasını ve davranışa dönüştürülmesini tavsiye eder. "Pend-i Gülistân"da Şerîfî'nin bilgi, ahlak ve insani değerlerle yoğrulmuş bir insan modelini arzuladığı görülmektedir

The aim of this study is to identify life, works and literary personality of 19th century poet Erzurumlu Muhammed Şerîfî and to introduce the his masnavi named “Pend-i Gülistân” that is the last voluminous example of in verse advice book tradition in the classical Turkish literature. This study consists of introduction and other two parts. In the introduction chapter, information has been given about “nasihatmeler”, one of the types of didactic classical Turkish literature. In the first chapter, Şerîfî’s life, his works and his literary personality are presented. In the second chapter, the analysis of “Pend-i Gülistân” on account of its shape and content takes place. In this part in which written reasons and history, language and expression characteristics and content of work, sections in which poet tell religious, mystical and moral elements are introduced. Şerîfî stated that he had written his work with not art care so much but for sheding light on society and individual. Thus, he suggests his advices to be taken into consideration and to be carried out. In “Pend-i Gülistân”, It is clear that Şerîfî wishes a human model comprised of knowledge, moral and humanely values