Türkiye’deki 81 İlin Bazı Sağlık Göstergeleri ile Temel Bileşenler Analizi ve Gri İlişkisel Analiz Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bazı sağlık göstergeleri ile Türkiye’deki illerin incelenmesi ve buna göre sıralanmasıdır. Bu çalışmada kullanılan veriler Sağlık Bakanlığı (SB) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ve Kalkınma Bakanlığı (KB) istatistiklerinden elde edilmiştir. Toplanan verilere SPSS 20,0 paket programı ile Temel Bileşen Analizi (TBA) ve Gri İlişkisel Analiz (Grey Relational Analysis) yöntemleri uygulanmıştır. İllerin sağlık göstergelerine ve yapılan sağlık yatırımlarına bakılarak iki analiz yöntemine göre sıralanmıştır. Analiz sonuçları arasında güçlü ve pozitif bir ilişki bulunmuştur. Bu da analizlerin tutarlı olduğunu göstermektedir. Analizler sonucu sağlık açısından yüksek puanlar alan iller, gri ilişkisel analize göre; Bolu, Isparta ve Kırıkkale, temel bileşenler analizine göre; Bolu, Edirne ve Isparta olarak belirlenmiştir. Düşük puanlar alarak sonuncu sıralarda yer alan iller; gri ilişkisel analiz yöntemine göre; Van, Gaziantep ve Şanlıurfa iken Temel bileşenler analizine göre; Ağrı, Şırnak ve Hakkâri olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçların, sağlık hizmetlerinde geleceğe dönük oluşturulacak olan politikalarda karar vericilere gerekli bilgileri sağlaması açısından yol gösterici nitelikte olabileceği düşünülmektedir.

The purpose of this study is to examine the illusions of Turkey with regard to health indicators and to rank them accordingly. The study’s data were obtained from the statistics of the Turkish Statistical Institute (TUIK), the Ministry of Health (SB) and the Ministry of Development (KB). The Principal Component Analysis (TBA) and Grey Relational Analysis methods were applied with the help of the SPSS 20.0 package program. It is ranked according to two analyse methods by looking at health indicators of provinces and health investments made. A strong positive correlation was found between the analyse results. This shows that the analyzes are consistent. Analyzes were ranked according to gray relational analysis of cities that received high scores in terms of health; Bolu, Isparta and Kırıkkale, according to the analyse of principal component analysis; Bolu, Edirne and Isparta. In the last row with low scores; According to gray relational analysis method; Van, Gaziantep and Şanlıurfa. According to the analyse of the principal components analysis; Ağrı, Şırnak and Hakkâri have been determined. It is thought that the results obtained can be a guide for the decisionmakers in the policy making for the future in health services in terms of providing necessary information.