Hassas Nokta Konumlama Yönteminin Kabuk Deformasyonu Belirleme Çalışmalarında Kullanılabilirliğinin Araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, HNK (Hassas Nokta Konumlama) yönteminin kabuk deformasyonu belirleme çalışmalarında kullanılabilirliği, rölatif GNSS (Global Navigation Satellite System) analizleri eşliğinde araştırılmıştır. Bu amaçla, Kuzey Anadolu Fay (KAF) hattının kuzeyinde yer alan GIRS, SINP ve ZONG istasyonları ile söz konusu fay hattının güney kesiminde konumlanan RHIY, ANKR ve BILE TUSAGA-Aktif (Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı-Aktif) istasyonlarının 2011-2018 (8 yıl) yılları arasındaki periyodik verileri elde edilerek analiz edilmiştir. Analizler, HNK yöntemi için CSRS PPP (Canadian Spatial Reference System Precise Point Positioning) çevrimiçi servisiyle, rölatif yöntem için ise GAMIT/GLOBK V10.7 akademik GNSS analiz yazılımı yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Koordinat değerleri Kalman filtreleme tekniği yardımıyla analiz edilerek, her istasyona ait hız değerleri Avrasya plakasında konumlanan ORID IGS (International GNSS Service) istasyonu sabit olarak Kuzey, Doğu ve Yukarı bileşenler için ayrı ayrı kestirilmiştir. Her iki yöntemden elde edilen hız kestirim değerleri arasındaki farklardan hesaplanan üç boyutlu konum hatası değerlerinin 0.1 mm ile 2.4 mm seviyeleri arasında olduğu ve HNK yönteminin bilimsel kabuk deformasyonu belirleme çalışmalarında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

In this study, the potential of PPP (Precision Point Positioning) method in crustal deformation studies was investigated with the help of relative GNSS (Global Navigation Satellite System) analyses. For this purpose, data of six GNSS stations, three (GIRS, SINP and ZONG) of which are located to the north of the North Anatolian Fault (NAF) zone and the other three (RHIY, ANKR and BILE) are located to the south of the NAF zone, were obtained and analyzed between the years of 2011-2018 (8 years long). The analyzes were carried out by means of the CSRS online service for the PPP method and the GAMIT / GLOBK V10.7 academic GNSS analysis software for the relative positioning technique. The obtained coordinates are analyzed with the help of Kalman filter to estimate the velocities of each station for the North, East and Up components as fixed on the ORID IGS (International GNSS Service) station which located on the Eurasian plate. It was found that the 3D positioning error calculated from the velocity differences between the both methods ranged from 0.1 mm to 2.4 mm levels. Thus, it is concluded that PPP method can be used successfully in crustal deformation studies.