İSLAM’DA ÇEVRE BİLİNCİ VE EĞİTİMİ

Abstract

14-15 Mayıs 2008 yılında İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin düzenlemiş olduğu "Uluslararası Çevre ve Din" adlı Sempozyum'da İslâm'ın çevreyle olan ilişkisinin ne olduğu bilimsel olarak bildirilerde ifade edildiyse de, eğitim yönünün çok fazla dile getirilmediği görülmektedir. Bu çalışmada, "İslam'da çevre bilinci ve eğitimi hangi perspektiften yola çıkarak ele alınmıştır?" konusu ön plana çıkarılacaktır. İslam'da çevre bilinci ve eğitiminin hangi konulara dayalı olarak ele alındığını ve insanlara nasıl bir çevre bilinci verildiğini açıklamaya yöneliktir. Çalışmanın amacı, İslam'da çevre bilincini ve çevresel değerlere nasıl sahip çıkıldığını eğitim yönüyle ortaya koymaya çalışmaktır. Yöntem ise, Kur'an ve hadislerdeki çevre eğitiminin ana çerçevesini ortaya koyarak konuya açıklık getirmektir. Çevre eğitimi, bilim tarihine henüz 1970 yılında girmeye başlamış ve bu tarihte "Dünya Günü"nde ilk defa planlanmış genç bir bilimsel anlayıştır. Fakat İslam'da çevre eğitimi, Kur'an'ın ilk ayetlerinde yer alan bir konudur. İslam'da çevre bilincinin ve eğitiminin, Kur'an'ın indiriliş sırası gözetilirse ilk inen ayetlerin sıralaması olarak 9-10. ayetlerle başladığı söylenebilir. Bu ayetlerde "Elbiseni temiz tut ve bütün pisliklerden arın" denilerek çevre eğitimine vurgu yapılmaktadır. Hz. Peygamber'in öğretilerinde de bu duruma paralel olarak çevresel bilinç oluşturmaya özen gösterilmiştir. Konuyla ilgili "Yarın kıyametin kopacağını bilseniz dahi, elinizdeki fidanı dikin", "Siz de evlerinizin avlularını ve bulunduğunuz sahayı temiz tutunuz" vb. hadislerde çevre bilinci ve eğitimine yönelik vurgular yapılmıştır

It seems that the environmental education aspect of Islam is not so much expressed and not found too much voice, eventhough Islam's relation with the environment is scientifically quite explained in papers presented in the “International Environment and Religion” Symposium, held by Faculty of Theology of Istanbul University in May 14 to 15 in 2008. In this study, the issue of “ based on from which perspective the environmental awareness and education in Islam was to be debated?” will be brought to the foreground. Of environmental awareness and education in Islam based on what issues have been addressed and its subject is intended to explain how the people is provided with the environmental conscious. The purpose of the study is to try to put forth and demonstrate how the environmental awareness and environmental values in Islam has been embraced in terms of education. The method here is to clarify the issues merely by presenting the main frame of environment education in Kur’an and Hadiths. The environmental education just started to entering to the history of science in 1970 and it is a juvenil scientific perception planned the first time in this date of “World Day”. However, environmental education in Islam, located on the first verse of the Quran is an issue. The environmental awareness and education in Islam, if the order of revelation of the Qur'an as observed, it should be emphasized that the Ayats of Muddessir are the 9th and 10th ayats as the sequence of the first verses revealed. In these ayats, "dress kept clean and from of all dirts are cleansing " by saying the emphasis is on environmental education. Even in the teachings of Hz. Prophet, He has been trying to create environmental awareness as parallel to this matter. As relevant to this issue, He had emphasized the principals on environmental education by expressing the sayings such as “ Plant the seedlings in your hand, even if you know that the doomsday will take place tomorrow.” , “And you too, keep your yards of homes clean and keep it clean the area you reside.” etc