Granitoyidlere (Gümüşhane, KD Türkiye) Bağlı Gelişen Skarn Cevherleşmelerinin Jeolojisi, Jeokimyası ve Jeokronolojisinin Araştırılması

Abstract

Bu projede; Doğu Pontidler’in Kuzey-Güney geçiş zonunda Gümüşhane İli Torul İlçesi’ndeki skarn cevherleşmesinin detay jeolojik haritası, mineralojisi, yan kayaç kimyası, mineral parajenezi,oluşum yaşı, oluşum modeli ve kökeni aydınlatılacaktır. Doğu Karadeniz bölgesinde, yaygın ve farklı yaşta çok sayıda granitoid bulunmakta ve bunlara skarn yatakları eşlik etmektedir. Bölgedeki granitoidik kayaçlar hakkında çok fazla sayıda çalışma (bu projedeki skarn yatağının civarındaki granitoidler hariç) olmasına karşılık, bu kayaçların etkisiyle oluşan skarn yatakları hakkında ise yok denecek kadar az sayıda çalışma bulunmaktadır. Mevcut çalışmalar mineralojik bileşim, cevher türü ve kısmen yan kayaç kimyası ile sınırlıdır. Bu proje kapsamında incelenecek Eğrikar (Torul, Gümüşhane) skarn cevherleşmesindeki minerallerin ve yan kayaçların dokusal, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri, sıvı kapanım özellikleri ve kökenlerine yönelik bulgular yeterli değildir. İncelenecek skarn yatağını oluşturan cevherleşmenin oluşum sıcaklığı ve oluşum modeli halen çalışılmamıştır. Bu bağlamda bu projede, tüm kayaç analizleri (ana, iz ve nadir toprak element analizleri), cevher ve skarn mineralleri üzerinde yapılacak detaylı mikrokimyasal çalışmalar, sıvı kapanım çalışmaları ve izotop verileri (C, O, H, S ve Pb izotopları) yardımıyla bu eksikler giderilmeye çalışılacaktır. Ayrıca skarn yataklarının oluşmasına neden olan granitoidik kayaçlara (granit, granodiyorit vb.) ve yan kayaçlara (kireçtaşı, andezit vb.) ait jeokimyasal (ana, iz ve nadir toprak element ve jeokronoloji) verilerin bilinmesi çalışma konusunu oluşturan skarn yatağının kökeni, oluşum sıcaklığı ve yatağın oluşum yaşı hakkında bilgi verecektir. Yatağın yaşı hakkında da genellikle granitoidik kayaca veya yan kayaca dayanılarak bir kabullenme yapılmaktadır. Bunun çok da doğru olduğu düşünülmemektedir. Skarn yatağının oluştuğu yan kayacın yaşının bilinmesi yatağın oluşum yaşının kabullenilmesinde önem arz etmektedir. Bu proje sonuçlarının bölgenin jeolojik evriminin yorumlanmasına birçok yönden katkı sağlayacağı ve ayrıca bu yatakların ekonomik yönünün ortaya çıkarılması açısından da önemli olduğu düşünülmektedir. Yaklaşık 24 ayda (2 yıl) tamamlanması planlanan bu proje sonucunda tüm verilerin eksiz olarak elde edilmesiyle bölgedeki skarn yataklarının bir kısmının oluşumu ve bölgenin tektonik evrimindeki yeri netlik kazanacak ve yatakların ekonomikliği aydınlatılmış olacaktır.