Yemek renklerinin insanların algıları ve tercihleri üzerindeki etkisi: Kültürlerarası bir araştırma

Abstract

Yemekler lezzet, koku, ısı vb. özellikleriyle insanları etkilemekte, bazı yemekler insanlara çekici gelirken bazıları itici gelmektedir. Yemeklerin insanların tercihlerini şekillendiren önemli özelliklerinden biri de renkleridir. Bir yemeğin iştah açıcılığı ve çekiciliği, renginden büyük ölçüde etkilenmektedir. Bu etkilenme farklı kültürlerde farklı şekillerde gerçekleşebilmektedir. Bu bağlamda, farklı kültürel altyapılara sahip insanların yemeklerin renklerini farklı şekillerde algılaması mümkündür. Bu noktadan hareketle çalışma, farklı kültürlerden insanların yemek renklerine yönelik algıları ve tercihlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada dört farklı kültürden (Alman, Arap, Japon, Türk) katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılması amaçlanmış, ancak Covid-19 nedeniyle yalnızca Türklere (n=14) ve Almanlara (n=10) ulaşılabilmiştir. Görüşmelerde katılımcılara öncelikle farklı renklerdeki yemeklere ilişkin genel değerlendirmeleri sorulmuş, ardından renkli yemek görsellerinden yararlanılarak çorba, makarna ve hamburgerlerde siyah, beyaz, kırmızı, sarı, mor ve yeşil renklerin kullanımına ilişkin değerlendirmeler alınmıştır. Bulgular genel olarak, Almanların Türklere göre farklı renklerdeki yemekleri deneyimlemeye daha açık olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, özellikle siyah ve mor gibi renklere, Almanlar nispeten daha ılımlı olmakla birlikte, her iki kültürde de mesafeli yaklaşıldığı tespit edilmiştir. Çorbalarda iki kültür de sarı, kırmızı, yeşil ve beyaz renklere ılımlı, mor ve siyaha mesafeli dururken; makarnalar ve hamburgerlerde sarı hariç tüm renklere Almanlar, Türklere kıyasla daha olumlu yaklaşmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda sektör profesyonellerine ve araştırmacılara yönelik öneriler geliştirilmiş ve bu öneriler sonuç bölümünde sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Gastronomi, Yemek Renkleri, Kültürlerarası Karşılaştırma, Türkiye, Almanya.

Foods can affect people by taste, smell, heat etc., some dishes are attractive to people, while others are repulsive. One of the important features of dishes that shape people's preferences is their colors. The appetisingness and attractiveness of a dish is greatly influenced by its color. This influence may occur in different ways in different cultures. In this context, it is possible for people with different cultural backgrounds to perceive the colors of food in different ways. From this point of view, this study was carried out to be identified the perceptions and preferences of people from different cultures for colors of food. In this study, it was aimed to have semi-structured interviews with participants from four different cultures (German, Arab, Japanese, Turkish), but just interviewed with Turks (n=14) and Germans (n=10) could be reached due to Covid-19. During these interviews, the participants were first asked their general evaluations of the dishes in different colors, then, evaluations were made about the use of black, white, red, yellow, purple and green colors in soup, pasta and hamburgers by using colorful food images. In general, the findings show that Germans are more open to experiencing different colors of food than Turks. However, it has been determined that colors such as black and purple are approached with a distance in both cultures, although the Germans are relatively more moderate. In soups, both cultures stay moderate to yellow, red, green and white colors, and stay away from purple and black; Germans have a more positive approach to all colors except yellow in pastas and hamburgers compared to Turks. In line with the findings obtained, suggestions for industry professionals and researchers were developed and these suggestions were presented in the conclusion section. Keywords: Gastronomy, Food Colors, Cross-Cultural Comparison, Turkey, Germany.