Türkiye'de Alevi-Bektaşi gruplar ve sembolizm

Abstract

Bu araştırmada, Anadolu coğrafyasında Bektaşi, Çepni, Tahtacı, Kızılbaş, Türkmen, Abdal, Sıraç ve Rafızi gibi Alevilik için kullanılan bazı isimlerle beraber birtakım Alevi-Bektaşi gruplar hakkında bilgi verilmiştir. Anadolu'da varlık gösteren çeşitli Alevi-Bektaşi zümrelerinin ülkemizdeki birçok yerleşim biriminde yoğun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte Alevi-Bektaşi geleneğinde tespit ettiğimiz bazı sembollerin Alevilik-Bektaşilik açısından ne anlam ifade ettiği üzerinde durulmuştur. Çalışmamızda çeşitli kategorilere ayırarak verdiğimiz bu sembollere genellikle Alevi-Bektaşi düşüncesinde etkili olan menkıbe ve şiirlerde rastlanmıştır. Ayrıca araştırmalarımız sonucu ulaştığımız bazı sembollerin Orta Asya eksenli din ve inanışlardan izler taşıdığı görülmüştür. Çalışmanın kapsamına değinmek gerekirse; "Türkiye'de Alevi-Bektaşi Gruplar ve Sembolizm" araştırmamızın ana konusunu teşkil etmiştir. Kapalı bir toplum özelliğine sahip olan Alevilik-Bektaşilik hakkında yapılan çalışmalardan hareketle araştırma konumuzun daha iyi anlaşılması ve objektif bir şekilde ele alınması açısından farklı kesimlere ait birçok kaynağa ulaşılmaya özen gösterilmiştir.

In this study, information was given about some Alevi-Bektashi groups along with some names used for Alevism such as Bektashi, Chepni, Tahtacı, Kızılbaş, Turkmen, Abdal, Siraç and Rafizi in the Anatolian geography. It has been concluded that various Alevi-Bektashi groups that exist in Anatolia are concentrated in many settlements in our country. On the other hand, the meaning of some of the symbols we identified in the Alevi-Bektashi tradition in terms of Alevism-Bektashism has been discussed. These symbols, which we categorized in our study, were generally found in poems and poems that were influential in Alevi-Bektashi thought. In addition, it has been observed that some of the symbols we have reached as a result of our research have traces of Central Asian religion and beliefs. To touch on the scope of the study; "Alevi-Bektashi Groups and Symbolism in Turkey" constituted the main subject of our research. Based on the studies on Alevism-Bektashism, which has a closed society, care has been taken to reach many sources belonging to different segments in order to better understand our research topic and to deal with it objectively.