Sultan Veled'in hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri

Abstract

Sultan Veled 13 ve 14. asırda yaşamış bir mutasavvıf şâirdir. Babası Anadolu'nun dört büyük kutbundan biri olan meşhûr Mevlânâ Celâleddin Rûmî'dir. O, başta babası Mevlânâ olmak üzere Seyyid Burhâneddin Muhakkık Tirmizî, Şemseddin Tebrîzî, Selâhahaddin Zerkûbî, Hüsâmeddîn Çelebi ve Bektemüroğlu Kerimüddin'den de tasavvufî terbiye görmüştür. Mevlânâ gibi aşk ve cezbe yolunu takip eden Sultan Veled, Mevlevîliği sistematize ederek bir tarîkat haline getirmiştir. Babasına olan derin sevgi ve bağlılığı, aynı zamanda teşkilatçı ve girişken yapıya sahip olması onun Mevlevîliği sistemleştirmesinde etkili olmuştur. O, aynı zamanda temkinli, mantıklı ve zamanın şartlarını gözeten bir Mevlevî büyüğüdür. Babasının mânâ mirasçısı olan Sultan Veled'in Dîvân, İbtidânâme, Rebâbnâme, İntihânâme ve Maârif adlı eserleri bulunmaktadır. Bu eserler Farsça'dan Türkçe'ye de tercüme edilmiştir. Çalışmamızda Sultan Veled'in eserleri çerçevesinde onun tasavvufî düşüncelerini anahatlarıyla ele alarak bu alanda var olan boşluğu doldurmak istedik. Onun tasavvufî düşüncelerini ise tarîkat mes'eleleri ile ilgili görüşleri, bazı tasavvufî hâllere dair görüşleri, din, ibâdet ve ahlâka dair bazı görüşleri şeklinde tasnif edip inceledik AnahtarKelimeler: Mevlânâ, Mevlevîlîk, Sultan Veled, Tasavvuf.

Sultan Veled is a sufi lived in 13. Century. His father, Mevlana Celaleddin Rumi, is one of the most famous poles in Anatolia. He gained alot about mystical thinking firstly from his father, Seyyid Burhaneddin Muhakkık Tirmizi, Şemseddin Tebrizi, Selahaddin Zerkubi, Hüsameddin Çelebi and Bektemüroğlu Kerimüddin. He systemazited the tariqa of Mevlana Celaleddin-i Rumi, who is a famous sufi, authority of his time and intellectual, and also founded Mevlevî community. With his evident and spiritual wisdom, he was always modest and always in deep love, and divinity. He had a great respect and commitment to his father and he also has a great ability in organizing that he could systematize the Mevlevî way. He was also a careful, reasonable and an observer of his time. He has some works named" as İbtidaname, Rebabname, Maarif, İntihaname and Divan. Those woks were translated from Persian to Turkish. According to him, unexperienced word seems like a cup without water because experience is better than word. The shortest way to reach Allah is not gained later but a natural endowment. He supports the idea of divinity of Allah and emphasize that there is nothing else in truth apart from Allah. He likens the fallower to the soil. If the fallower is modest, then he can gain some inspiration. In this study we tried to review the mainstreams of his mystical thinkings. We studied the issues of the tariqa such as mystical thinking, religion, praying and moral values. Keywords: Mevlana, Mevlevi Order, Sultan Veled, Sufism.