İsmail b. Sinan es-Sivasi (ö 1048/ 1638)'nin Haşiye ala Şerhi'l-İsam ala Risaleti'l-İstiare adlı eserinin tahkiki

Abstract

İsmail bin Sinan es-Sivasi (ö.1048/1638) tanınmış fakihlerden bir zat olup hicri 1048 yılında Sivas'ta vefat etmiştir. Klasik dini ilimleri hocası Abdulmecid Sivasi'den tahsil etti. Sivâsi Mülteka el-Ebhur, Şerhu Risaleti's-Sağair ve'l-Kebair, Şerhu risâleti'lvelediye gibi önemli eserlerin müellifidir. Hadis, fıkıh, tefsir, kelam, belağat vb. alanlarda eserler yazmıştır. Belağat alanında yazmış olduğu Hâşiye ala şerhi'list ?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı haşiyesi önemli bir eser olup tahkiki yapılan müellif nüshasıdır. Çalışmamızda tahkiki gerçekleştirilen Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's Semerkandiyye li'l-İsam adlı eserin doğrudan bağlantılı olduğu kişi ve eserlere değinilmiştir. İlk bölümde Ebü'l-Kâsım Şemsüddin Muhammed b. Ebi Bekr el-Leysî es-Semerkandî 'nin (ö. 888/1483'ten sonra) hayatı ve eserlerine değinilmiş, bilhassa Ferâidü'l-Fevâid' adlı eseri incelenmiştir. İkinci bölümde Ebû İshâk İsâmüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâh el-İsferâyînî'nin (ö.945/1538) hayatı ve eserlerine dikkat çekilmiş, özellikle Şerhu Risaleti'l- isti?âre adlı eseri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde İsmail bin Sinan es-Sivasi (ö.1048/1638) hayatı ve eserleri incelenmiştir. Son bölümde ise Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı eserin tahkiki yapılmıştır. Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı eser tahkik edilirken farklı kütüphanelerden elde edilen nüshalar tetkik edilerek içlerinden kararlaştırılan nüshalar tahkik edilmiştir. Bu hususta özellikle müellif nüshalarına dikkat edilmiştir. Anahtar Kelimeler: el-İsferayînî, es-Semerkandî, İsti?âre, Sivasî, Tahkîk

İsmail b. Sinan es- Sivasi, who was famous scribe, died exilic 1048 in Sivas. He collected classical religious knowledge from his teacher Abdulmecid Sivasi. Sivasi is the writer of the important works such as Mülteka el-Ebhur, Şerhu Risaleti's-Sağair ve'l- Kebair, Şerhu risâleti'l-velediye. He wrote in the field of hadith, İslamic law, comment, kalam, declamation etc. Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam which is a work in the field of declamation is an important work and it is writer copy that analysed. In our study, person and works directly linked with Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's Semerkandiyye li'l-İsam which is analysed are referred. In first chapter, the life and works of Ebü'l-Kâsım Şemsüddin Muhammed b. Ebi Bekr el-Leysî es-Semerkandî is mentioned and more specially his work Ferâidü'l-Fevâid' is analysed. İn the second chapter, the life and works of Ebû İshâk İsâmüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâh el-İsferâyînî'nin are pointed out and particularly his work, Şerhu Risaleti'l- isti?âre, is addressed an issue. In the third chapter, the life and works of İsmail bin Sinan es-Sivasi are analysed. In the last chapter, the work, Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam, is analysed. While analysing the work Hâşiye ala şerhi'l-ist?âreti's-Semerkandiyye li'l-İsam some copies are analysed from different libraries and other copies are analysed which are decided within the first copies. In this respect, writer copies are payed attention. Keywords: el-İsferayînî, es-Semerkandî, İsti?âre, Sivasî, Tahkik