Mehmet Şemseddin Günaltay'ın dini ve siyasi görüşleri

Abstract

Mehmet Şemseddin Günaltay, Osmanlı döneminden Cumhuriyet dönemine geçiş sürecinde ilmi ve siyasi yönüyle tanınmış bir kişidir. Fen bilimlerinde olduğu kadar dini ilimlerde de mütehassıs olan Günaltay, Osmanlının son döneminde müderrislik yapmakla beraber milletvekilliği de yapmıştır. Farklı alanlarda birçok eser bırakan Günaltay, Cumhuriyet döneminde başbakanlığa kadar yükselmiştir. Çalışmamız Mehmet Şemseddin Günaltay'ın dini ve siyasi görüşlerini ele almaktadır. Onun dini ve siyasi fikirleri Çağdaş İslâmi Akımlar açısından önemli yeri olan İslâmcılık cereyanının anlaşılmasına katkı sunacaktır. Nitekim İslâmcılık akımı birçok farklı nüansı barındıran eklektik bir yapı görünümündedir. Tezimizde İslâm Mezhepleri Tarihi Biliminin metotları kullanılmıştır. Günaltay'ın fikir yapısını oluşturan temel meseleler geçmiş dönemlere ait önemli ipuçları vermekle beraber güncelliğini korumaktadır. Dolayısıyla çalışmamız güncel dini anlayışları tespit etme eğiliminde olan Çağdaş İslâmi Akımlar Bilimi için önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: M. Şemseddin Günaltay, Din, Mezhep, İslâm, Hurafe.

ABSTRACT Mehmet Şemseddin Günaltay who known for his scholarly and political personality has lived during the transition process from the Ottoman period to the Republic Period. Günaltay, who was connoisseur in religious sciences as well as in physical sciences, has also served as a deputy during in the last period of the Ottoman Empire. Günaltay, which left many works in different fields, rose to the post of prime minister during the Republican period. Our study deals with the religious and political views of Mehmet Şemseddin Günaltay. His religious and political ideas are likly to contribute to the understanding of the flow of Islamism, which has an important place in contemporary Islamic movements. As a matter of fact, the Islamist movement seems to be an eclectic structure with many different nuances. Methods of History of Islamic Sects are used in our thesis. The main issues made up the idea structure of Günaltay have important clues about the previous periods as well as they are still contemporary concerns. Therefore, our study is important for Contemporary Islamic Movements Science, which tends to identify current religious concepts. Keywords: M. Şemseddin Günaltay, Religion, Sect, İslâm, Politics, Superstition.