Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin sosyal hizmet bakış açısı ile incelendiği bu araştırma nicel tasarıma göre dizayn edilmiştir. Trabzon il merkezi ve Akçaabat, Arsin ve Araklı ilçelerinde ikamet eden engelli çocuğa sahip 169 ebeveyn ile araştırma yürütülmüştür. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (Telef, 2013) ve Tükenmişlik Ölçeği (Çapri, 2006) kullanılmış olup araştırma verileri IBM SPSS Statistics Subscription paket programında çözümlenmiştir. Kişisel Bilgi Formundaki değişkenlere göre ölçek ifadelerinin farklılaşma durumu bağımsız gruplar t-testi ve çift yönlü ANOVA ile analiz edilmiştir. İki seçeneği bulunan değişkenler için bağımsız örneklem t-testi, sıralı olan değişkenler için ise çift yönlü ANOVA testinden yararlanılmıştır. Psikolojik iyi oluş ölçeği ve tükenmişlik ölçeği alt boyutları arasındaki ilişkiyi incelemek için ise regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada kullanılan tek faktörlü 8 maddeli psikolojik iyi oluş ölçeği Cronbach's Alpha değeri .85 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca üç faktörlü ve 18 maddeli tükenmişlik ölçeği Cronbach's Alpha değerleri sırayla Duygudurumsal Faktör .88, Dışadönük Faktör .71 ve Bedensel Faktör .88 olarak hesaplanmıştır. Herhangi bir kamu kurum ve kuruluştan alınan olduğu maddi destek ile ebeveynlerin psikolojik iyi oluşları arasında ve engellilik tanısı ve engellilik türü ile ebeveynlerin psikolojik iyi oluşları arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Regresyon analizi sonucunda, ebeveynlerin psikolojik iyi oluş düzeyinin tükenmişlik ölçeği alt boyutlarından en az biri ile açıklamanın mümkün olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen veri ve sonuçlarının sosyal hizmet alanında çalışan meslek elemanlarına ve araştırmacılara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

This study, which examines the relationship between psychological well-being and burnout levels of parents with disabled children, was designed according to a quantitative design. The research was conducted with 169 parents with disabled children residing in Trabzon city center and Akçaabat, Arsin and Araklı districts. Personal Information Form, Psychological Well-being Scale (Telef, 2013) and Burnout Scale (Çapri, 2006) were used in the study, and the research data were analyzed in the IBM SPSS Statistics Subscription package program. The differentiation status of the scale expressions according to the variables in the Personal Information Form was analyzed by independent groups t-test and two-way ANOVA. Independent sample t-test was used for variables with two options, and two-way ANOVA test was used for sequential variables. Regression analysis was conducted to examine the relationship between psychological well-being scale and burnout scale sub-dimensions. The Cronbach's Alpha value of the single factor 8-item psychological well-being scale used in the study was calculated as .85. In addition, the three-factor and 18-item burnout scale Cronbach's Alpha values were calculated as Affective Factor .88, Extroverted Factor .71 and Bodily Factor, respectively. A significant difference was found between the financial support received from any public institution and the psychological well-being of the parents, and between the diagnosis of disability and the type of disability and the psychological well-being of the parents. As a result of the regression analysis, it was concluded that it is possible to explain the psychological well-being level of the parents with at least one of the sub-dimensions of the burnout scale. It is thought that the data and results obtained from this study will contribute to the professionals and researchers working in the field of social work.