İşlem hacmi ve hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki üzerine borsa İstanbul'da bir uygulama

Abstract

Çalışmada, Borsa İstanbul 100 endeksin(BİST100)'de işlem gören hisse senedi fiyatları ile işlem hacmi arasındaki ilişki "Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş-bütünleşme Testi" ile ilişkinin yönü ise "Granger Nedensellik Testi" ile incelenmiştir. Çalışmada 01/03/2002- 10/06/2016 tarihi arasındaki haftalık veriler kullanılarak yapılmıştır. Yapılan çalışmanın diğer çalışmalardan farklı olması ve daha açıklayıcı sonuçların elde edilebilmesi amacıyla çalışmaya Döviz Kuru ve Faiz Oranı değişkenleri ilave edilmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda, Maki (2012) Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş-bütünleşme Testi ile değişkenler arasında uzun dönemli eş-bütünleşme ilişkisinin var olduğu, Granger nedensellik analizi ile de, BİST100 ile döviz kuru, işlem hacmi ile faiz oranları ve faiz oranları ile döviz kuru arasında çift yönlü nedensellik tespit edilmişken, BİST100 hisse senedi fiyatı ile faiz oranları arasında, faiz oranlarından BİST100 hisse senedi fiyatlarına doğru tek yönlü, işlem hacmi ile BİST100 hisse senedi fiyatı arasında BİST100 hisse senedi fiyatlarına doğru tek yönlü nedensellik ilişki tespit edilirken işlem hacmi ve döviz kuru arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir.

In the paper, the relationship between stock prices and transaction volume is analysed by applying "the Multi-Structural Fractured Co-Integration Test" at Borsa Istanbul 100 index (BIST100). The direction of the correlation is examined by "Granger Causality Test". In the study, the weekly data that covers the period of 01.03.2002 and 10.06.2016 is used. Two different variables, which are Foreign Exchange Rate and Interest Rate, are added to the work in order to make the study different from other works and obtain more descriptive results. The results show that there is a long-running cointegration relationship between variables and "the Multiple Structural Fractured Cointegration Test". Moreover, with Granger Causality Test, a two-way causality is determined between BIST100 and foreign exchange rate, transaction volume and interest rates and foreign exchange rate and interest rates, respectively. However, a one-way causality, which is from interest rates to BIST100 stock prices, is determined between BIST100 stock prices and interest rates. Similarly, there is a one-way causality, which is from transaction volume to BIST100 stock prices, between transaction volume and BIST100 stock prices. Finally, no causality is determined between transaction volume and foreign exchange rate.