Etnik yapıdaki değişimin muhasebe düşüncesi üzerindeki etkisi: Hamidiye Ticaret Mektebi örneği

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet Rejimine geçiş sürecinde etnik yapıdaki değişimin, muhasebe düşüncesi üzerindeki rolünü belirlemektir. Metodoloji/Yaklaşım: Etnik değişimin muhasebe düşüncesi üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla Osmanlının ticari faaliyetlerindeki etnik işbölümü incelenerek ticaretin ayrılmaz bir parçası olan muhasebe uygulamaları değerlendirilmiştir. Ayrıca Osmanlıdaki etnik grupların muhasebe eğitimine verdiği önem ele alınarak bu olgunun Hamidiye Ticaret Mektebi öğrencilerine yansımaları analiz edilmiştir. Bulgular: Osmanlı Devleti'nde etnik/dini grup olarak değerlendirilen gayrimüslim ve müslüman kesimden gayrimüslimlerin ekonomik faaliyetlerin her dalında yoğunlaştığı gibi bu alanda, eğitimleşmeye de önem verdiği tespit edilmiştir. Öte yandan etnik kimliklerin uzantısı niteliğinde olan ulus devletlerinin, uluslararası ticaretin yaygınlaşması ile ortak muhasebe sistemine geçmesinin ekonomik bağımsızlıkları üzerinde avantaj ve dezavantajlara sebep olduğu sonucuna varılmıştır. Çoğu zaman bu ekonomik bağımsızlığın öneminin, ulus devletlerin etnik kimliklerinin önüne geçtiği de elde edilen bulgular arasında yer almaktadır. Orjinallik/Değer: Bu araştırma vasıtasıyla etnik gruplaşmaların ticaret ve muhasebe üzerindeki etkileri betimlenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Etnisite, Osmanlı iktisadi hayat, ticaret ve muhasebe eğitimi, Hamidiye Ticaret Mektebi, muhasebenin küreselleşmesi.

Purpose: The aim of this study is to investigate the role of the effect of the changes in ethnic structure throughout the transition period from ottoman empire to the republican state. Methodology/Approach: To investigate the role of the changes in ethnicity on accountancy practices, division of labour was evaluated in terms of ethnicity and accountancy practices were investigated as an inseparable part of tradership. Also, as a phenomenon, it's importance in the eyes of different ethnic groups was analyzed and it's reflections on the students Hamidiye Ticaret Mektebi were discussed. Findings: In the Ottoman Empire, it was identified as a fact that, considered as a different ethnic/religious group than muslims, non-muslims were commonly involved in commercial activities and they were giving great importance to receive formal education in this field. On the other hand, it was concluded that, as an extension of ethnic identities, nation- states acceptance of mutual accountancy systems caused advantages and disadvantages on obtaining economic independence. Most of the time, it can be seen as one of the findings that, the importance given to economical indepence takes precedence over nation-states' ethnical identities. Originality/Value: With this study, ethnical groupings influences on commerce and accountancy were tried to be examined. Keywords: Ethnicity, Economical Life in the Ottoman Empire, Commerce and Accountancy Training, Hamidiye Ticaret Mektebi, Globalization of Accountancy.