Bazı kışlık makarnalık buğday çeşitlerinde, farklı gelişme dönemlerinde yapraktan uygulanan çinkonun, dane antioksidan özellikleri ve diğer kalite parametrelerine etkileri

Abstract

Bu çalışma, makarnalık buğdayda dane dolumunun farklı dönemlerinde (süt olum veya hamur olum) %0.2 dozunda yapraktan uygulanan çinkonun (ZnSO4.7H2O) dane antioksidan aktivitesi (DPPH. ve ABTS.+ radikal giderme aktiviteleri ile cuprac indirgeme kapasitesi, toplam fenolik bileşik ve toplam flavonoid içeriği ile toplam antioksidan miktarı ve diğer kalite özellikleri (bin dane ağırlığı, protein, nişasta, selüloz, kül ve nem içerikleri ile renk b değeri, yaş glüten oranı, glüten indeksi, sedimantasyon ve gecikmeli sedimantasyon, ADF ve NDF değerleri) üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüş olup; Ç.1252, Eminbey, Kızıltan-91, Meram-2002 ve Selçuklu-97 makarnalık buğday çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma sonunda, antioksidan özelliklerinden ABTS.+, toplam flavonoid ve çinkonun süt olum ya da hamur olum döneminde yapraktan uygulanan çinkodan etkilenmediği, ancak bu dönemlerden birinde uygulanan çinkonun uygulama yapılmayan kontrole göre bu özellikler bakımından önemli düzeyde yüksek değerler sunduğu belirlenmiştir. Ayrıca, çeşitler ve çinko × çeşit interaksiyonu, DPPH. radikal giderme aktivitesi, toplam fenolik ve toplam flavonoidler bakımından önemli varyasyonlar göstermiştir. Diğer kalite özelliklerinden danenin yaş glüten oranı, çinko uygulama dönemi ve çeşitler bakımından; glüten indeksi ve gecikmeli sedimantasyon çeşitler bakımından; NDF değeri ise çinko uygulama dönemi bakımından önemli değişimler göstermiştir. Diğer taraftan, cuprac indirgeme kapasitesi ve toplam antioksidan miktarı gibi özellikler ile bin dane ağırlığı, protein, nişasta, selüloz, yağ ve nem içerikleri, renk b, sedimantasyon ve ADF değerleri gibi diğer kalite özelliklerinin varyasyon kaynakları bakımından önemli farklılıklar göstermediği ortaya konmuştur. Bu sonuçlar çerçevesinde, makarnalık buğdayda dane dolumunun farklı dönemlerinde yapraktan uygulanan çinkonun kimi antioksidan özellikleri ve bazı kalite kriterleri üzerinde istatistiksel olarak önemli etkilerde bulunduğu; ancak, daha sonraki çalışmalarda, uygulanan doz ve gelişme dönemleri sayılarının arttırılarak çalışmanın genişletilmesi daha yararlı olacaktır.

In this study, it was aimed to investigate the effects of foliar applied zinc (ZnSO4.7H2O) with the dose of 0.2% on grain antioxidant activity (DPPH. and ABTS.+ radical scavencing activities and cuprac reducing capacity, the content of total phenolic and total flavonoid, total antioxidant capacity) and the other quality properties (thousand grain weight, the contents of protein, starch, cellulose, ash, grain moisture, wet gluten ratio, glüten index, sedimentation, delayed sedimentation, ADF and NDF) in different stages of grain filling (milky or dough ripeness) in durum wheat. The study was carried out in three replications according to the split plots trial design in randomized blocks; Ç.1252, Eminbey, Kızıltan-91, Meram-2002 and Selçuklu-97 durum wheat cultivars were used as material. At the end of the study, it was determined that ABTS.+, total flavonoid and zinc, which are from the antioxidant properties, were not affected by the foliar zinc application at the stage of milky or dough ripeness, but the zinc applied in one of these stages presented significantly higher values in terms of these properties compared to the non-treated control. In addition, cultivars and the interaction of zinc × variety showed significant variations in terms of DPPH. radical scavenging activity, total phenolic and total flavonoids. Variation sources showed statistical changes for some quality criteria; for instance, wet gluten ratio for zinc application stage and the cultivars; gluten index and delayed sedimentaion for the cultivars and NDF value for zinc application stage. On the other hand, cuprac reduction capacity and total antioxidant capacitiy and some quality parameters such as thousand grain weight, protein contents, starch, cellulose, oil, moisture, and values of color b, sedimentation, ADF showed non-significant differences in terms of variation sources. Within the scope of these results, it was found that zinc foliar application at different stages of grain filling in durum wheat had statistically significant effects on some antioxidant properties and quality criteria; however, in the future studies it will be more beneficial to expand the study by increasing the number of application doses and the kinds of growth stages.