Gümüşhane ilinde faaliyet gösteren bir maden firmasında yeraltı çalışanların tükenmişlik düzeylerinin iş sağlığı ve güvenliği bakımından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Gümüşhane ilinde faaliyet göstermekte olan bir maden firmasının yeraltı çalışanlarının tükenmişlik durumlarının iş sağlığı ve güvenliği bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda beş bölüm içeren veri toplama formu düzenlenmiştir. Veri toplama formu sosyo-demografik özellikler, çalışma ortamı özellikleri, iş sağlığı ve güvenliği, tükenmişlik ve iş tatmini ölçeklerinden oluşmaktadır. Yapılan anket çalışması yeraltı madenciliğinde çalışan 162 personele uygulanmış ve incelemeler neticesinde 121 anket değerlendirmeye alınmıştır. Örneklem boyutunun hesaplanmasında %5 hata payı, %95 güven düzeyi ve %50 cevap dağılımı dikkate alınarak yapılmıştır. Örneklem grubundan toplanan veriler SPSS paket programında analizi yapılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda ölçme araçlarının normallik varsayımının grubun genel tükenmişlik düzeyi normal dağılmakta (p=,200;p>0,05), grubun genel iş tatmin düzeyi ise normal dağılım göstermemektedir (p=0,48;p<0,05). Araştırmamızda Maslach tükenmişlik ölçeği ve Minnesota iş tatmini ölçeği toplam puanları arasında negatif yönde bir ilişki vardır (korelasyon kat sayısı r=,353). İş kazasına çoğunlukla sebep olan durumların neler olduğunu düşünüyorsunuz sorusuna iş güvenliği olmayan çalışma ortamı (%24,8) cevabı verilmiştir. Çalışmamızda ailenizle düzenli olarak ne yaparsınız sorusuna ise iş yoğunluğundan dolayı düzenli şekilde bir arada olamıyoruz cevabı verilmiştir (%45,5). Daha fazla vardiyalı işlerde çalışanların tek vardiyalı işlerde çalışanlara oranla daha çok duyarsızlaşma ve tükenmişlik yaşadıkları görülmüştür. Bunun yanı sıra tecrübesi az olan çalışanların tecrübesi fazla olan çalışanlara göre daha fazla duyarsızlaşma yaşadıkları tespit edilmiştir. Bunun sonucunda işini isteyerek yapanların istemeyerek yapanlara göre duygusal tükenme ve duyarsızlaşma durumlarını daha az yaşadıkları belirlenmiştir. Sonuç olarak, tükenmişliğin azalabilmesi için çalışanların iş tatminlerinin artırılması gerekir. Özellikle yeraltı maden çalışanları arasında psikolojik risk faktörlerinin ve bunları tetikleyen iş tatmini ve tükenmişliğin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekir.

In this study, it is aimed to examine the burnout conditions of underground workers of a mining company operating in Gümüşhane province in terms of occupational health and safety. In this context, a data collection from consisting of five parts was organized. The data collection from occurs from socio-demographic characteristics, working environment features, occupational health and safety, burnout and job satisfaction scales. The survey was applied to 162 staff working in underground mining, 95% confidence level and 50% response distribution were taken into consideration. The data collected from the sample group were analyzed in SPSS package program. As a result of the research, general burnout level of the normality assumption of the measurement tools is normally distributed (p=200; p>0.05), the general job satisfaction level of the group did not show normal distribution (p=0.48; p<0.05). In our study, there was a negative correlation between the total score of Maslach Burnout Scale and Minnesota Job Satisfaction Scale (correlation coefficient r=,353). The question of "What do you think about what mostly causes the work accident?" was answered as "non-safety working environment" (24.8%). On the other hand in our study, the question of "What do you do with your family on a regular basis?" was answered "we cannot get together regularly due to the intensity of work" (45.5%). It was observed that working in more shift jobs experienced more desensitization and burnout than working in single shift jobs. Besides, it is determined that the employees who have less experience have more desensitization than the employees who have more experience. As a result of this situation, it was determined that those who do their job willingly experience less emotional burnout and depersonalization than those who do not. At the end of the study, the job satisfaction of employees should be increased in order to reduce burnout. In particular, it is necessary to investigate the psychological risk factors and job saticfaction and burnout triggering them, between the underground mine workers.