Kırmataş agregalı betonların basınç ve yarmada çekme dayanımlarının sınırlı oranda dere kumu karıştırılmasıyla dengelenmesi

Abstract

Beton malzemesinin basınç dayanımı yüksek olup çekme dayanımı ise bunun yaklaşık 1/10'u kadardır. Beton üzerine gelen yüklemeden dolayı şekil değiştirme yapacaktır; betonun çekme kuvvetinin uygulandığı kısımda şekil değiştirme uzama olarak gerçekleşir. Çekme gerilmesi yapısal hesaplamalarda özellikle bazı yapıların projelendirme aşamasında ihmal edilmemelidir; çünkü çekme etkisinde ortaya çıkan çatlakların sınırlandırılması da yine çekme dayanımının yükseltilmesiyle mümkün olabilmektedir.Bu çalışmada dere kumu ve kırmataş karışımlarıyla hazırlanan farklı tane dağılımına sahip beton karışımlarının basınç ve çekmeye karşı gösterdikleri dayanımlarını karşılaştırmak için, uygulanan deneme karışımlarında değişken olarak agrega granülimetrisi ve ince malzeme olarak dere kumu kullanılmıştır. Hazırlanan beton bileşimlerinde % 22 - % 28 - %34 - % 40 - % 46 - % 48 - % 50 - % 52 - % 54 oranlarında dere kumu karışıma dahil edilmiştir. Tanık beton olarak tasarlanan 6. ve 11. deney bileşimlerinde ise kum olarak da kırma taş kullanılmıştır. 6. beton bileşiminde % 50 kırma taş, 11. beton bileşiminde % 25 kırma taş % 25 dere kumu kullanılmıştır. Dere kumunun karışım içersindeki yüzdesi değiştikçe, 4 ? 12,5; 12,5 ? 20 mm arasında kullanılan kırmataşın karışımdaki oranı da değişmiştir. Deney sonuçlarının dere kumu eklenmesi ile değiştiği görülmüştür. Çalışma sonunda, 28 günlük basınç dayanımı dere kumu oranına bağlı olarak önce bir düşüş sonra da artış göstermiştir. Dere kumu oranındaki artışa göre yarmada?çekme dayanımında parabolik bir ilişki ortaya çıkmıştır. Böylece basınç ile yarmada?çekme dayanımı arasında ise matematiksel bir bağıntı kurulmaya çalışılmıştır.Çalışmada kırmataş agrega içerisinde yuvarlak ve kaygan dere kumu karıştırılmasıyla gerek basınç dayanımında, gerek çekme dayanımında, burada yarmada çekme dayanımında artış kaydedildiği görülmüştür. Böylece kırmataş sayesinde çekme bölgesinde oluşacak çatlaklar engellenmiş ya da sınırlanmış olurken dere kumuyla sağlanan, yerine yerleştirme kolaylığı sayesinde de betonun artan yoğunluğuna bağlı olarak basınç dayanımında da yükselme kaydedilmiştir.Anahtar Kelimeler: Basınç dayanımı, Dere kumu, Gerilme?şekil değiştirme,Kırmataş,Yarmada çekme dayanımı,

While compressive strength of the concrete material is high, tensile strength is approximately 1/10 of this. The concrete will make a change in its geometry because of the load applied on it. Changing of the geometry in the part where tensile strength is applied on the concrete takes place as extension. Tensile strength shouldn?t be ignored in the constructional calculations especially in the projection stage of some constructions; because limitations of the cracks occuring by tensile effect can be possible by increasing the tensile strength.In this study, in order to compare the strength of concrete mixtures having different grain distribution prepared by mixtures of river sand and aggregate against compressing and tensile, variably aggregate granulometry and as a fine material river sand are used in the applied testing mixtures. In the concrete combinations prepared , % 22 - % 28 - %34 - % 40 - % 46 - % 48 - % 50 - % 52 - % 54 river sand is included in. In the 6th and 11th test combinations contemplated as witness concrete, aggregate was used as sand. In the 6th concrete combination % 50 aggregate, in the 11th concrete combination % 25 agregate, % 25 river sand are used. As the avarage amount of river sand in the mixture has changed, the average amount of the aggregate used between 4 - 12,5; 12,5 - 20 mm has changed too. It is observed that the test results changed by adding more river sand. At the end of the study, 28 day compressive strength first showed decline then afterwards rise depending on the average of the river sand. According to the increase in the average of the river sand there occured a parabolic relation in the splitting tensile strength. A mathematical relation between compressive strength and splitting tensile strength was tried to be established.At this study by mixing round and slippery river sand in aggregate there increase in the splitting tensile strength is observed both in compressive strength and tensile strength.Keywords: Crushed stone, River sand, Compressive strength, Splitting - tensile strength,Stress strain