Yayla üvezi (Sorbus subfusca (Ledeb. Ex Nordm.) Boiss.) ekstraktlarının antioksidan kapasitelerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Gülgiller (Rosacese) familyasına ait olan yayla üvezinin (Sorbus subfusca) liyofilize edilmiş su ve evapore edilmiş etil alkol ekstrelerinin antioksidan aktiviteleri değerlendirilmiştir. Yayla üvezi (Sorbus subfusca) ülkemizde sadece Doğu Karadeniz Bölgesi'nde bulunan endemik bir bitkidir. Dünya'da ise sadece Asya Bölgesi'nde 4-5 ülkede kendine yer bulmuştur. Yayla üvezinin (Sorbus subfusca) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek için Cu2+-Cu+ indirgeme kapasitesi (CUPRAC metodu), Fe3+-Fe2+ indirgeme kapasitesi, 1,1-Difenil 2-pikril hidrazil (DPPH) serbest radikalleri giderme aktivitesi, FRAP indirgeme kapasitesi, Bipiridil metal şelatlama aktivesi, 2,2-Azino-bis (3-etilbenzo-tiyazolin-6-sülfonik asit) (ABTS) radikali giderme aktivitesi, DMPD radikali giderme aktivesi, total antioksidan aktivitesi, total fenolik bileşik miktarı ve total flavonoit bileşik miktarı tayinleri yapılmış olup, BHA, BHT, ?-tokoferol ve troloks referans antioksidan olarak kullanılıp karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmada kullanılan yayla üvezinin liyofilize edilmiş su ve evapore edilmiş etil alkol ekstrelerinin düşük indirgeme kapasitesi içinde olduğu gözlemlenmiştir. Standart antioksidanlarla kıyaslandığında, yine düşük aktivite gözlenmiştir. Radikal giderme metotlarında da ekstrelerin standart antioksidanlardan daha düşük radikal giderme aktiviteleri gözlenmiştir. Hem indirgeme kapasitesi hem de radikal giderme aktivitelerinde evapore edilen alkol ekstrelerinin liyofilize edilmiş su ekstrelerine göre daha iyi antioksidan aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Diğer metotların aksine ekstrelerin bipiridil metal şelatlama aktivitesinin, standart antioksidanlarla mukayese edildiğinde daha yüksek aktivitede olduğu gözlenmiştir. Yayla üvezinin liyofilize edilmiş su ve evapore edilmiş etil alkol ekstrelerinin ve standart antioksidanların 10 µg mL-1 konsantrasyonda bipiridil reaktifi ile metal şelatlama aktivite yüzdeleri yayla üvezi-su %75.18, yayla üvezi-alkol %68.73, Troloks %12.53, ?-tokoferol %20.92, BHA %45.96, BHT %66.54 ve EDTA için %90.88 olarak tespit edilmiştir. Yine yayla üvezinin liyofilize edilmiş su ve evapore edilmiş etil alkol ekstrelerinin ve standart antioksidanların 20 µg mL-1 konsantrasyonda linoleik asit emülsiyonunun peroksidasyonu inhibe etme yüzdeleri; yayla üvezi-su %70.93, yayla üvezi-alkol %82.63, ?-tokoferol %91.26, troloks %98.00, BHA %98.67 ve BHT için %99.00 olarak sıralanmıştır.

In this study, antioxidant activities of lyophilized water and evaporated ethyl alcohol extracts of (Sorbus subfusca) belonging to the Rosacese family were evaluated. Sorbus subfusca is an endemic plant found only in the Eastern Black Sea Region in our country. In the World, it has been found in only 4-5 countries of the Asian Continent. Sorbus subfusca to evaluate the antioxidant and radical removal activities of Cu2+- Cu+ reduction capacity (CUPRAC method), Fe3+-Fe2+ reduction capacity, 1,1-Diphenyl 2-pikril hidrazil (DPPH) free radicals and removing the activity of the frap reducing capacity, Bipiridil metal chelating activity, and 2,2-Azino-bis (3-etilbenzotiyazolin-6-sulfonic acid) (ABTS) radical removal activity, DMPD radical removal activity, total antioxidant activity, the amount of total flavonoid total phenolic compound amount and compound determinations are made, BHA, BHT, ?-tocopherol and trolox were used as reference antioxidants and compared. Sorbus subfusca used in the study was observed to have a low reduction capacity of lyophilized water and evaporated alcohol extracts. Compared to standard antioxidants, low activity was observed again. Radical removal methods also showed lower radical removal activities of extracts than standard antioxidants. It was found that alcohol extracts evaporated in both reduction capacity and radical removal activities showed better antioxidant activity than lyophilized water extracts. Unlike other methods, it has been observed that the bipyridyl metal chelating activity of extracts is higher in activity compared to standard antioxidants. Metal chelating activity percentages of lyophilized water and evaporated ethyl alcohol extracts of Sorbus subfusca and evaporated ethyl alcohol extracts and standard antioxidants at a concentration of 10 µg mL-1 with bipyridyl reagent were 75.18% in Sorbus subfusca-water, 68.73% in Sorbus subfusca-alcohol, 12.53% in Trolox, 20.92% in ?-tocopherol. It was determined as 45.96% for BHA, 66.54% for BHT and 90.88% for EDTA. Again, the percentage of lyophilized water and evaporated ethyl alcohol extracts of Sorbus subfusca and evaporated ethyl alcohol extracts and linoleic acid emulsion at a concentration of 20 µg mL-1 to inhibit peroxidation was 70.93% in Sorbus subfusca-water, 82.63% in Sorbus subfusca-alcohol, 91.26% in ? tocopherol, 98.00% in trolox. BHA was 98.67% and 99.00% for BHT.