Erzurum İlinde Arazi Kullanımı

Abstract

Yüzölçümü itibarıyla Türkiye'nin en büyük illerinden biri olan Erzurum’un, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Erzurum-Kars ve Yukarı Murat-Van bölümleri ile Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde toprakları mevcuttur. İlin Karadeniz Bölgesi’nde kalan kesimlerinde, iklim şartları bağ-bahçe tarımına imkân verirken; arızalı topoğrafik yapı nedeniyle tarım toprakları vadilerle parçalanmış durumdadır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde kalan yörelerde ise bitkisel üretim genelde sınırlı ve tarla tarımı şeklindedir. İlin en önemli tarım potansiyeline sahip ovaları, yeterince geniş olsalar da yükseltinin fazla oluşu ve iklim şartlarının karasallığı, bitkisel üretimi sınırlandırmıştır. Erzurum İli’nde tarım yapılabilir nitelikteki arazilerin miktarı, 25.006 km² bulan yüzölçümü ile orantılı değildir. Nitekim Erzurum İli arazisinin %72’lik bölümü kültüre elverişli olmayan çayır-mera ve ormanlık-fundalık alanlardan oluşmaktadır. İl genelinde kültüre elverişli alanların oranı %18 kadar olup, işlenen tarım arazilerinin miktarı %12, kullanılmayan tarım alanlarının oranı ise %6 kadardır. Bu araştırmada Erzurum İlin’deki genel arazi kullanımı, tarımsal arazi kullanımı ve dönemsel değişimleri incelenmiş; işlenebilir nitelikteki tarım arazinin sınırlı olması üzerindeki faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ilin topoğrafya, hipsometri, eğim, toprak, hidroğrafya, arazi kullanım haritaları çizilmiş; gerekli görülen alanlarda, arazi kullanımındaki değişimleri belirlemek amacıyla uydu görüntülerinden yararlanılmıştır. Tarımsal arazi kullanım haritası, hem hidrografik havza sınırları ve hem de idari sınırlar (ilçe, köy) esas alınarak çizilmiştir. Böylece havza ve idari unsurlara ait veri tabloları elde edilmiştir.