Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Yumurta Kabuk Kalitesi ve Tibia Biyomekaniği Parametreleri ile Serum, Kabuk ve Tibia Mineral Konsantrasyonları Üzerine Etkisi

Abstract

Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde Bor (B) ilavesinin yumurta kabuk kalitesi ve tibia biyomekaniği parametreleri ile serum, kabuk ve tibia mineral konsantrasyonları üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülen çalışmada, 62 haftalık Lohman yumurtacı ticari hibrit 0, 50, 75 ve 150 mg/kg seviyelerde B içeren dört farklı rasyonla 12 hafta süreyle yemlenmişlerdir. Rasyona ilave edilen B, yumurta ağırlığı ve kırılma mukavemetini artırıp (P<0.05 ve P<0.06), hasarlı yumurta oranını azaltmış (P<0.01), şekil indeksi ve kabuk kalınlığını etkilememiştir. Rasyona katılan B’nin yumurta kabuğu minerallerinden B, P, Ca (P<0.01) ve Pb seviyesini artırdığı (P<0.05); Fe miktarını düşürdüğü (P<0.01); Zn, Mg, Mn, Na ve S düzeylerini ise etkilemediği (P>0.05) belirlenmiştir. Serum minerallerinden B muameleden etkilenmiş (P<0.01); Cu, Mn, Fe, Na (P<0.01) ve Ca (P<0.05) azalmış; Mg, Zn ve P ise değişmemiştir. Rasyona ilave edilen B’nin tibia kemiği biyomekanik özelliklerinin tamamına etkisi önemsiz (P>0.05) olurken, tibia kemik B mineral konsantrasyonunda artış (P<0.01); Ca, Zn, Mg, P ve Mn mineral konsantrasyonlarında azalmaya yol açtığı (P<0.01) tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kanatlılarda rasyona B ilavesinin mineral dengesini pozitif yönde etkilediği düşünülerek yumurta kabuk kırılma mukavemetini iyileştirip hasarlı yumurta oranını azaltmak amacıyla yumurtlamanın son dönemindeki yumurtacı tavukların rasyonlarına 50 mg/kg B ilave edilmesinin yararlı olacağı kanaatine varılmıştır.