Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, 2007-2008 ve 2008-2009 yetiştirme dönemlerinde, Bafra Ovası ekolojik koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, 12 adet iki sıralı arpa çeşidi (Fahrettinbey, Cumhuriyet-50, Özdemir-05, Kalaycı-97, Çıldır-02, İnce-04, Efes-98, Erciyes, Çumra-2001, Sladoran, Tarm-92 ve Tokak-157/35) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, arpa çeşitlerinin başaklanma ve olgunlaşma süreleri (gün), bitki boyu (cm), metrekarede başak sayısı (adet), başak uzunluğu (cm), başakta tane sayısı (adet), başakta tane ağırlığı (g), hasat indeksi (%) ve tane verimi (kg/da) incelenmiştir. Ayrıca, kalite kriterlerinden, tane iriliği oranı (%), bin tane ağırlığı (g), hektolitre ağırlığı (kg) ve ham protein oranı (%) belirlenmiştir. İncelenen bütün tarımsal özellikler yönünden çeşitler arasında önemli farklar bulunmuştur. İki yıllık ortalamalar ışığında en yüksek tane verimi Fahrettinbey (623.66 kg/da), Sladoran (596.41 kg/da) ve Çumra-2001 (579.32 kg/da) çeşitlerinden, en düşük tane verimi ise Çıldır-02 (409.15 kg/da) ve Özdemir-05 (425.44 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. En yüksek 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane iriliğine sırasıyla Fahrettinbey, Sladoran ve Çumra-2001 (49.84, 47.97 ve 47.32 g; 70.76, 70.61 ve 69.58 kg; % 92.00, 90.25 ve 90.75) çeşitleri, en yüksek ham protein oranına ise Çıldır-02 (% 11.74) ve Efes-98 (% 11.69) çeşitleri sahip olurken, en kısa bitki boyu ise Sladoran çeşidinden (96.42 cm) elde edilmiştir. Bu çalışma sonucunda verim ve kalite özellikleri bakımından düşünüldüğünde, Fahrettinbey, Sladoran ve Çumra-2001 çeşitlerinin, diğer çeşitlere göre Bafra Ovası koşullarında umutvar çeşitler olduğu sonucuna varılmıştır.

This research was carried out with 12 of two-rowed barley varieties (Fahrettinbey, Cumhuriyet-50, Özdemir-05, Kalaycı-97, Çıldır-02, İnce-04, Efes-98, Erciyes, Çumra-2001, Sladoran, Tarm-92 and Tokak-157/35) under Bafra Plain ecological conditions in Randomized Complete Block Design with four replications during 2007-2008 and 2008-2009 growing seasons. In this research, durations of heading and maturity, plant height (cm), spike number per m2, spike length (cm), grain number per spike, grains weight per spike (g), harvest index (%) and grain yield (kg/da), the quality characteristics such as grain largeness ratio (%), 1000-grains weight (g), test weight (kg) and crude protein ratio (%) were investigated. Significant differences were found between genotypes for all investigated agronomic characteristics. According to the results of the 2 years; the highest grain yield obtained from Fahrettinbey (623.66 kg/da), Sladoran (596.41 kg/da) and Çumra-2001 (579.32 kg/da) varieties, the lowest grain yield obtained from Çıldır-02 (409.15 kg/da) and Özdemir-05 (425.44 kg/da) varieties. The highest 1000-grains weight, test weight and grain largeness ratio were found in Fahrettinbey, Sladoran and Çumra-2001 varieties (49.84, 47.97 and 47.32 g; 70.76, 70.61 and 69.58 kg; % 92.00, 90.25 and 90.75, respectively). Çıldır-02 and Efes-98 varieties had the highest crude protein ratio (11.74 and 11.69 %), the shortest plant height was obtained from Sladoran variety (96.42 cm). The result of this study, when considered in terms of yield and quality characteristics, It has been found that Fahrettinbey, Sladoran and Çumra-2001 cultivars, appeared as promising genotypes for the conditions in Bafra Plain than other cultivars.