Samsun ekolojik koşullarında bazı iki ve altı sıralı arpa (hordeum vulgare l.) Genotiplerinin verim ve verim unsurları ile kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, 2008–2010 yılları arasında, 12 arpa (Hordeum vulgare L.) genotipinin verim, verim unsurları ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme arazilerinde yürütülmüştür. Çeşit olarak, 6 sıralı Erginel–90, Epona, Akhisar–98 ve Vamıkhoca– 98 ile 2 sıralı Bolayır, Larende, Zeynelağa ve Aydanhanım; hat olarak Afg-A1, Afg-A2, Afg-A3 ve Afg- A4 kullanılmıştır. Denemeye alınan arpa genotipleri arasında özellikler bakımından önemli derecede farklılıkların olduğu belirlenmiştir. İki yıllık ortalama sonuçlara göre arpa çeşitlerinin bitki boyu 68.0- 115.8 cm, başak uzunluğu 5.3-8.4 cm, başakta tane sayısı 24.9-59.3 adet, başakta tane ağırlığı 0.64-1.97 g, m2’deki başak sayısı 210.59-516.73 adet, tane verimi 188.84-620.28 kg/da, kalite özelliklerinden ise bin tane ağırlığı 30.5-47.5 g, hektolitre ağırlığı 58.8-71.4 kg ve ham protein oranı % 10.9-12.7 arasında değişmiştir. İki yıl süreyle yürütülen araştırma sonucuna göre en yüksek tane verimi Epona (620.28 kg/da) ve Bolayır (515.16 kg/da) çeşitlerinden; en yüksek 1000 tane ağırlığı Akhisar–98 (47.5 g), Larende (46.3 g) ve Vamıkhoca–98 (44.8 g) çeşitlerinden; en yüksek hektolitre ağırlığı Bolayır (71.4 kg), Zeynelağa ve Aydanhanım (69.1 kg) çeşitlerinden; en yüksek ham protein oranı ise Vamıkhoca–98 (% 12.7) ile Akhisar–98 (% 12.5) çeşitlerinden elde edilmiştir.

This research was conducted to determine 12 barley (Hordeum vulgare L.) genotypes on yield, yield component and some quality traits, between 2008-2010 in Black Sea Agricultural Research Institute’s experimental areas. As the barley material, six-rowed Erginel–90, Epona, Akhisar-98, Vamıkhoca-98 and two-rowed Bolayır, Larende, Zeynelağa, Aydanhanım and Afg-A1, Afg-A2, Afg-A3 and Afg-A4 varietys were used. There were significant differences found in tested characters among barley cultivars. According to two-year average traits were ranged as follow; plant height was as 68.0 as 115.8 cm; spike lenght as 5.3-8.4 cm; grain number per spike as 24.9-59.3; the weight of grains per spike as 0.64-1.97 g; spike number per m2 as 210.59-516.73; grain yield as 188.84-620.28 kg/da; the quality characteristics 1000-grain weight as 30.5-47.5 g; hectoliter weight as 58.8-71.4 kg and crude protein content as 10.9-12.7 %. According to the two years periodical research results; the highest results of grain yield and 1000-grain weight were obtained form Epona (620.28 kg/da) and Bolayır (515.16 kg/da) varieties, and Akhisar–98 (47.5 g), Larende (46.3 g) and Vamıkhoca–98 (44.8 g) varieties, respectively. In addition, the highest results for hectoliter weight were found Bolayır (71.4 kg), Zeynelağa and Aydanhanım (69.1 kg) varieties respectively. Moreover, Vamıkhoca–98 and Akhisar–98 showed the highest crude protein content (12.7, 12.5 %).