Millî Mücadele’de Liderlik Sorunu ve Kâzım Karabekir

Abstract

ÖZET Liderlik kavramı bütün siyasal ya da sosyal hareketlerde önem taşıyan temel kavramlardan birisi olup siyasal hareketlerin başarıya ulaşmasında da kilit önemdedir. Liderlik yeteneği çok büyük ölçüde doğuştan gelen bir yetenek olup sonradan eğitim ve benzeri yollarla ancak sınırlı olarak geliştirilebilir. Milli Mücadele Hareketi’nde de liderlik konusu hem bu mücadelenin verildiği yıllarda hem de daha sonraki yıllarda yoğun olarak tartışılan konulardan biridir. Bu tartışma, Mustafa Kemal Paşanın Erzurum’da müfettişlik görevinden azli ve onun askerlikten istifasından sonra büyümüş, bu arada Kâzım Karabekir’in liderliği de gündeme gelmiştir. M. Kemal Paşa, kendisini liderliğe her yönüyle uygun ve lâyık görürken Karabekir, lider olmaya yanaşmamış ve lider olmayı kabul etmemiştir. Erzurum Kongresi’nden önceki günlerde Heyet-i Faale toplantıları sırasında M. Kemal Paşanın liderliği kesin olarak kararlaştırılmıştır. M. Kemal Paşa ile Karabekir’in liderlik yetenekleri karşılaştırıldığında M. Kemal’in daha üstün yeteneklerle donanımlı olduğu görülmektedir. Karabekir, siyasi tarihimizdeki bazı çevrelerin iddialarının aksine Milli Mücadele içinde liderlik arzusunda olmamış ve M. Kemal Paşanın liderliğini başından itibaren kabul etmiştir. Karabekir, M. Kemal Paşanın yerine lider olmak için mücadele etmemiş ama onu kontrolü altında tutarak yönlendirmek istemiştir.