Karadeniz’in Uluslararası Ticarete Açılması ve Trabzon

Abstract

Önemli bir coğrafi konumda bulunan Karadeniz, tarih boyunca kıyısında olan siyasi güçlerin ilgisini çekmiş ve bu denizde tarihin en eski dönemlerinden itibaren önemli ticari faaliyetler meydana gelmiştir. Her ne kadar bir iç deniz olmasına rağmen Karadeniz bilhassa İstanbul ve Çanakkale boğazlarına hâkim olan devletlerin de kontrol edebileceği bir bölge olagelmiştir. Böyle olmakla birlikte bu bölge, Yunan kolonilerinden XIX. yüzyılın emperyalist güçlerine kadar her zaman başka ülkelerin siyasi ve ticari çıkarları için de bir sahne olmuştur. Osmanlı Devleti’nin kurulması ve Karadeniz de dahil yakın do unun önemli bir gücü haline gelmesi Karadeniz’in durumunu etkilemiş ve Karadeniz II. Mehmet ve II. Bayezid’in fetihlerinden sonra bir Türk gölü haline gelmiştir. Karadeniz’in bu durumu XVIII. Yüzyılın sonlarına kadar devam etmiş ve Küçük Kaynarca Antlaşması sonrası Osmanlılar bu denizdeki üstünlüklerini kaybetmişlerdir. Bu tarihten sonra Rus yayılması ve Avrupalıların ticari faaliyetleri Karadeniz’in önemine katkı yapmış, bu bölge büyük güçlerin ekonomik ve siyasi mücadelelerinin gerçekleştiği bir yer olmuştur. Karadeniz liman kentleri bu yeni gelişmeden etkilenmiş ve Trabzon örneğinde olduğu gibi büyük bir ekonomik gelişme göstermişlerdir.