İSTANBUL’DAN BASRA’YA KADAR UZANACAK DEMİRYOLU İNŞASI HAKKINDA NOREL’İN LAYİHASI

Abstract

Osmanlı Devleti'nde demiryolu yapımıyla ilgili ilk teklifler 1830'lu yıllara rastlar. Bu tarihten sonra başta İngiltere olmak üzere Avrupa devletleri Osmanlı ülkesinde demiryolu yapımıyla yakından ilgilenme geregi duymuşlardır. Böylece İngiltere doğunun zengin ham madde kaynaklarını kendi ülkesine aktarmayı hedefliyordu. Bu hedeflerin gerçekleşmesi ancak Anadolu, Asya ve Hindistan ile bir demiryolu agı kurulmasıyla mümkün olabilecekti. Bu nedenle Osmanlı ülkesinde demiryolu yapımıyla ilgili birçok öneri ve layihalar hazırlanmıştır. Bu layihalardan biri de Norel tarafından 14 Şubat 1856 tarihinde Osmanlı Hükümeti'ne sunulmuştur. Norel bu layihasında Üsküdar'dan başlayıp Basra Körfezi'ne kadar uzanacak 2.500 km gibi oldukça uzun demiryolu inşası hakkında önerilerde bulunmaktadır. Bu hattın en mühim kısmı Üsküdar'dan başlayıp Basra'ya kadar olan bölümü olacaktı. Norel'e göre Anadolu'ya demiryolu inşası askerî, siyasî ve ticarî bakımdan Rumeli'ye demiryolu inşası kadar önemliydi.

The first offerings related to railway construction in Ottoman Empire coincide 1830s. After that time European states, especially England, required to a care for railway construction. Thus, England aimed to transfer raw material resources of the orient to her own country. To achieve these goals , it had to establish a railway network among Anatolia, Asia and India. In this regard, England made up many suggestions and reports related to railway network in Ottoman State. One of these reports was introduced to Ottoman State in 14 February 1856 by Norel. Norel in this report had given suggestions about a long railway construction, such as 2500 kilometer, from Uskudar to Basra. Chief Point of this network was from Uskudar to Basra. According to Norel, a railway construction through Anatolia was important as far as railway construction to Rumeli in terms of military, political and commercial