DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE GELİR EŞİTSİZLİĞİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE DENEYİMİ

Abstract

Küreselleşme ile hızla artan doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), bir yandan teknolojik gelişmeye ve uluslararası piyasalar ile entegrasyona olanak sağlarken, diğer yandan büyüme, istihdam ve gelir eşitsizliği gibi birçok makroekonomik değişkeni farklı çerçevelerden etkilemektedir. DYY, işgücü piyasaları yoluyla gelir eşitsizliğinde belirleyici olmaktadır. Özellikle teknoloji yoğun sektörlerde yoğunlaşan DYY, artan nitelikli işgücü ihtiyacı ile ücret eşitsizliklerine yol açmakta böylece var olan gelir eşitsizliklerini derinleştirebilmektedir. Ancak kimi durumlarda, işgücü ile işveren arasındaki kar ve ücret farkını azaltarak alt ve orta gelir düzeyine sahip haneler ile yüksek gelirli haneler arasındaki gelir eşitsizliklerini azaltabilmektedir. Bu çerçeveden değerlendirildiğinde, DYY’nin nihai etkisi birçok parametreye bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu kapsamda, çalışmada 1974-2015 döneminde Türkiye’ye gelen DYY’nin gelir eşitsizliğine olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bağımlı değişken olarak Gini endeksinin; bağımsız değişken olarak DYY’nin yanı sıra kamu harcamaları, enflasyon ve ticari açıklık değişkenlerinin de yer aldığı ARDL sınır testi kullanılarak elde edilen analiz bulgularına göre, DYY uzun dönemde gelir eşitsizliğini artırmaktadır.

Foreign direct investment (FDI), rapidly increasing with globalization, enables technological development and integration with international markets on the one hand and affects many macroeconomic variables such as growth, employment and income inequality from different frameworks on the other hand. FDI is decisive in income inequality through labor markets. FDI, which is concentrated especially in technology intensive sectors, leads to wage inequalities with increasing need for skilled labor, thus deepening existing income inequalities. However, in some cases, it can reduce income disparities between lower, middleincome households and high income households by reducing the difference in profits and wages between labor and employers. Within this framework, the final impact of FDI varies depending on many parameters. This study aims to investigate the effect of FDI on income inequality in the period of 1974-2015 in Turkey. The data were obtained using bound cointegration technique (ARDL) which includes Gini index as a dependent variable and as well as FDI, public expenditure, inflation and commercial openness as an independent variable The results indicate that FDI increases income inequality in the long run.