Namazdaki Dua Yerleriyle Şekillerinin Hadîslerle Tespiti ve Değerlendirilmesi

Abstract

İslâm’ın üzerine bina edildiği temellerden biri olan namaz, insanın fiziksel ve ruhsal anlamda Allah’a (c.c.) kulluğunu sembolize eden en önemli ibadetlerdendir. Dolayısıyla böyle bir ibadetin, ubûdiyetin olmazsa olmazlarından acziyet, yalvarış, yakarış, ihtiyaç ve iltica gibi hususları ifade eden duayı içinde barındırması tabiî olan bir durumdur. Bununla birlikte ülkemizdeki Müslümanların çoğu namaz içerisinde, özellikle Hanefî fıkıh ve ilmihal kitaplarındaki farz namazların kılınış şekliyle ilgili bilgilere paralel bir biçimde ve zamanla oluşan teamüle uygun olarak, Fâtiha’nın içerdiği dua dışında selam vermeden önce düzenli olarak okudukları belli başlı dualarla yetinmektedirler. Yapmak istedikleri farklı duaları ise namaz sonrasına bırakmaktadırlar. Hâlbuki bu insanlar, başta secde konumu olmak üzere kişinin Allah’a (c.c.) manevî anlamda en yakın olduğu durumun namaz hali olduğunun farkındadırlar. Hatta ülkemizde namaz kılmak, mecâzî anlamda “Allah’ın (c.c.) huzuruna çıkmak” ifadesiyle betimlenir. Sadece bu gerçekten hareket edilse bile namaz içerisinde duanın ne kadar önemli olduğu ve kabule daha şâyân olacağı anlaşılmaktadır. Binaenaleyh bu çalışmada namaz esnasında nerelerde ve nasıl dua edileceği konusu, diğer tüm ibadetler gibi namaz ibadetinin de ancak kendisinden öğrenilebileceği Hz. Peygamber’in (s.a.v.) hadîsleri ışığında ele alınıp incelenmiştir. Böylece araştırmada sünnete göre namaz içerisinde nerelerde ve nasıl dua yapılabileceğinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Neticede yaygın olarak halk tarafından bilinenin ve uygulanılanın aksine sadece ka’de-i ahîrede değil kıyam, rükû, itidâl ve secde gibi diğer bazı hallerde de farklı sîgalarla namazda dua yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Vitir namazında rükûya gitmeden önce; sabah namazında da rükûdan kalkılınca yapılan kunût duası ise, müstakil bir çalışmanın konusu olduğu düşünüldüğünden araştırmanın kapsamına alınmamıştır.

The prayer is one of the foundations that Islam was built on, which is also among the most important worships that symbolizes the physical and spiritual closeness of human being to Allah (swt). Therefore, such a worship gives an opportunity to human beings to make supplication to seek refuge from Allah (swt) as well asking for other needs. However, many of the Muslims in our country follows Hanafi fiqh, therefore, in the fardh prayer before giving salaam people make certain supplications beside the supplication that surah al Fatiha has. The other supplications are being left after the prayer. However, these people are aware that firstly the moment of prostrating and the state of prayer are the closest moment to Allah (swt). In fact, praying in our country is being expressed as standing in front of Allah (swt) in metaphorical sense. Only, considering these facts, it shows us the importance of the supplication during the prayer as well as the chance of acceptance by Allah (swt). Therefore, in this study, the subject of supplication was examined during the prayer to explain how and where to make the supplication in the light of the hadith of Prophet Muhammad (pbuh). Therefore, it is aimed to reveal where and how to make dua during the prayer according to Sunneh. It is concluded that the supplication can be made during the prayer not only ka’de-i ahîret which widely known among the people but also qıyam, ruku, sajdah as well. The supplication of qunut which is made before going to the ruku in the vitr prayer and after getting up from the ruku in the morning prayer thought to be a subject to study therefore, it is taken into research.