Nailî Divânı’nda Peygamberler

Abstract

Divân edebiyatı Türklerin tarih sahnesinde var olduğu günden bu yana edebiyat dünyasına armağan ettiği en büyük değerdir. Asırlarca varlığını güçlü bir şekilde devam ettiren bu edebiyatın beslendiği kaynakların başında kuşkusuz dinî unsurlar gelmektedir. Takip ettiği ve/veya etkisinde kaldığı cereyanlar değişse de beslendiği bu kaynaklarda çok ciddi bir sapma olmamıştır. Özellikle XVII. asırda Divân edebiyatını etkisi altına Sebk-i Hindî cereyanında dinî unsurlara ince göndermeler ile fazlasıyla yararlanıldığı görülmektedir. Sebk-i Hindî akımının Divân edebiyatındaki en büyük temsilcisi Şair Nailî’dir. Bu çalışmada Divân edebiyatının aynı zamanda en büyük şairlerinden sayılan Nailî’nin divânındaki peygamberler incelenerek şairin peygamber ve onlara ait mucize ve kıssalardan ne kadar ve nasıl faydalandığı, bu unsurların şairin şahsiyetinde ne derece etkili olduğu saptanmaya çalışılmıştır.

Divân literature is the biggest value that the Turks have been presenting to the world of literature since its existence in the history scene. Undoubtedly, religious elements are the main sources of this literature which has been continuing its existence for centuries. Although the currents followed and / or influenced by it have changed, there is no significant deviation in these sources. Especially in the XVIIth century Sebk-i Hindî, which influenced Divân literatüre, it is seen that the prophets are greatly utilized by subtle references. Şair Nailî is the biggest representative of the Sebk-i Hindî movement in Divân literature. In this study, it is tried to determine how much and how the poet benefited from prophets and their miracles and life stories and how these elements are effective in the personality of the poet by examining the religious figures in the divân of the Nailî.