Gümüşhane İli Çevresinde Toplanan Toprak ve Karayosunu Örneklerinde Doğal (226Ra, 232Th ve 40K) ve Yapay (137Cs) Radyoaktivite Konsantrasyonlarının Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Gümüşhane çevresinde toplanan toprak ve karayosunu örneklerinde doğal (226Ra, 232Th ve 40K) ve yapay (137Cs) radyoaktivite konsantrasyonlarını belirlemektir. Gümüşhane çevresinde toplanan toplam 28 (12 karayosunu,16 toprak) toprak ve karayosunu örnekleri analiz edilmiştir. Gümüşhane ili çevresinde toplanan toprak ve karayosunu örnekleri için doğal ve yapay radyoaktivite konsantrasyonları iyi kalibre edilmiş yüksek çözünürlüklü germanyum dedektörü (HPGE dedektörü) ile belirlenmiştir. Gümüşhane ilindeki toprak ve karayosunu örneklerinde aktivite konsantrasyonları 226Ra için 17,31 ile 141,62 Bqkg-1 arasında, 232Th için 9,70 ile 35,34 Bqkg-1 arasında ve 40K için 236,83 ile 1039,11 Bqkg-1 arasında bulunmuştur. Doğal radyoaktivitenin yanısıra yapay 137 Cs aktivite konsantrasyonu toprak ve karayosunu örneklerinde ölçülmüştür. Toprak örnekleri için 137 Cs aktivite konsantrasyonu 7,63 ile 39,44 Bqkg-1 arasında, karayosunu numuneleri için 12,45 ile 196,89 Bqkg-1arasında bulunmuştur. Elde edilen değerler kullanılarak toprak ve karayosunu için sırasıyla ortalama eşdeğer radyum aktivitesi değerleri (Raeq) 96 Bqkg-1 ve 157 Bqkg-1 bulunmuştur. Ölçülen örneklerin Raeq değerleri; eşdeğer gama doz oranı 1,5 mSv.y-1 denk gelen 370 Bqkg-1 limit değerinden çok düşüktür.

The aim of this study was to determine natural (226Ra, 232Ta and 40K) and artificial ( 137 Cs) radionuclides for soil and moss samples collected from the Gümüşhane province. Various soil and moss samples were collected from locations in Gümüşhane-Turkey. The total number of samples analyzed was 28 wheras 16 samples are soil and 12 samples are moss. The concentrations of natural radionuclides in soil and moss samples around Gümüşhane-Turkey were determined by a well-calibrated high-purity germanium detector (HPGE dedector). It was found that activity concentrations ranged from 17.31 to 141.62 Bq kg-1 for 226Ra, from 9.70 to 39.44 Bqkg-1 for 232Th and from 236.83 to 1039.11 Bq kg-1 for 40K. Besides naturally occurring radionuclides, 137Cs activity concentration was measured in soil and moss moss samples. It was found that 137Cs activity concentration ranged from 7.63 to 39.44 Bq kg-1 with for soil, and from 12.45 to 196.89 Bq kg-1 for moss samples. Obtained values show that the mean radium equivalent activity (Raeq ) for soil and moss samples were 96 Bq.kg-1 and 157 Bq.kg-1 , respectively. Raeq values of the measured samples are lower than the limit value of 370 Bq kg-1 which is equivalent to a gamma dose of 1.5 mSv·y-1 .