BÖLGESEL EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE DIŞ TİCARETİN ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE DÜZEY 2 BÖLGELERİ ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZLERİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, dış ticaretin bölgesel ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini incelemektir. Ülke düzeyinde dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini araştıran birçok çalışma bulunurken, bölgesel düzeyde yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla çalışmada, Türkiye'nin 26 adet 'Düzey 2' bölgesinde dış ticaretin bölgenin ekonomik büyümesi üzerindeki etkileri, 2004-2011 dönemi için panel veri eşbütünleşme testleri ile araştırılmıştır. Çalışma kapsamındaki değişkenlere ait veriler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'ten elde edilmiştir. Türkiye'de il ve bölgelere ait GSYİH verileri, 2001 yılından sonra yayınlanmadığı için bu değişkeni temsilen çalışmada bölgesel gayri safi katma değer verileri kullanılmıştır. Çalışmada Düzey 2 bölgelerinin tamamını kapsayan panel veri analizleri yanında, Kalkınma Bakanlığı'nın sosyo-ekonomik gelişmişlik derecesine göre yaptığı sınıflandırma dikkate alınarak, panel veri analizleri (i) gelişmiş bölgeler, (ii) gelişmekte olan bölgeler (iii) az gelişmiş bölgeler için de gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre Türkiye'de hem bölgesel ihracat hem de ithalatın bölgesel ekonomik büyüme üzerinde istatistiki açıdan anlamlı ve pozitif etkileri söz konusudur

The aim of this study is to examine the impact of foreign trade on regional economic growth. While there are many studies investigating the impact of foreign trade on economic growth at the country level, the regional level studies are very limited. Therefore, in this study the impacts on the regional economic growth of the region's foreign trade in Turkey’s 26 NUTS 2 regions were investigated by panel data cointegration tests for the 2004-2011 period. The data on the variables included in this study were obtained from Turkish Statistical Institute (TUİK). Because GDP data for provinces and regions in Turkey, has not been published after 2001, regional gross value added in the study is used as proxy variable for regional GDP. In addition to panel data analysis covering the all region of NUTS 2, in this study panel data analysis by taking into account of Ministry of Development’s classification according to socio-economic development degree has been performed on (i) developed regions, (ii) developing regions and (iii) less developed regions. According to the findings of this study either regional export and regional import have statistically significant and positive effects on regional economic growth in Turkey