Türkiye'de hisse senedi fiyatları ve döviz kuru arasında doğrusal ve doğrusal olmayan eş bütünleşme ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de hisse senedi fiyat endeksi ile Euro/TL ve Dolar/TL döviz kurları arasında hem doğrusal hem de doğrusal olmayan eş bütünleşme ilişkisinin varlığını 1980- 2012 arası dönemde aylık zaman serisi verileriyle analiz etmektir. Doğrusal eş bütünleşme testi Pesaran, Shin ve Smith (2001) tarafından geliştirilen ve aynı düzeyde durağan olmayı gerektirmeyen sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Doğrusal olmayan eş bütünleşme analizi ise Breitung (2001) rank testi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerde Şubat 2001’de yapısal kırılma görüldüğünden ayrıca alt dönemler için de analiz tekrarlanmıştır Ampirik bulgular, Türkiye’de döviz kuru ve hisse senedi fiyatı arasında uzun dönemde bir eş bütünleşme ilişkisi olduğunu göstermektedir. Bu ilişki uzun dönemde pozitif kısa dönemde ise negatif çıkmıştır. İlişkinin yönü döviz kurundan hisse senedine doğrudur. Bu yüzden Türkiye Ekonomisi için döviz kuru ve hisse senedi arasındaki ilişkiyi açıklayan “geleneksel yaklaşım” teorisi geçerlidir

The aim of this study is to analyze both the linear and nonlinear co-integration relationship between Euro and U.S. Dollar exchange rates and stock price index with monthly time-series data covering the time period 1980 - 2013 for Turkish Economy. Linear co-integration test is analyzed by the bound test approach, developed by Pesaran, Shin and Smith (2001), that does not need to be applied to the series that are stationary at the same level. Whereas, nonlinear co- integration analysis is investigated by Breitung (2001) rank test. Additionaly, because series has a structural break in trend in February 2001, analyzes are also employed for sub-periods. The empirical findings suggest there is a co-integration relationship between exchange rates and stock price index in the long run. This relationship is positive in long run and negative in short run. The direction of the relationship is from exchange rates to stock prices. Therefore, for Turkish Economy the "traditional approach” describing the relationship between stock prices and exchange rates is valid.