Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği

Abstract

Bu çalışmada, Doğankent (Giresun) yöresinde yüzeylenen Harşit Granitoyidi’nden üretilebilecek blokların hacminin belirlenmesinde, Kaya Kalite Göstergesi (RQD) ve Hacimsel Eklem Sayısı ($J _v$) parametrelerinin kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla, pilot çalışma alanı olarak bir ocak seçilmiş ve açılan şevlerde hat etüdü çalışmaları yapılarak, süreksizliklerin özellikleri tayin edilmiştir. Harşit Granitoyidi’nden elde edilebilecek Blok Hacminin belirlenmesinde Kaya Kütle İndeksi (RMi) sınıflama sisteminde girdi parametresi olan blok hacmi (Vb) kullanılmıştır. Vb değerinin belirlenmesinde kullanılan Jv ve RQD değişkenleri ocak içindeki farklı şevlerde yapılan süreksizlikler arası ölçümler ile belirlenmiştir. RMi sınıflamasında kullanılan Blok Şekli Faktörüne (?) göre yapılan değerlendirmede blokların genellikle “kompakt, hafifçe uzun-düz” şekilli olduğu tesbit edilmiştir. Blok hacminin belirlenmesinde kullanılan parametrelerden RQD değişkeninin sınırlamalar içermesi nedeniyle, blok hacminin hesaplanmasında $J _v$ değerlerinin kullanılması tercih edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Harşit Granitoyidi’nden üretilecek blokların ortalama hacminin Vb= 7.15 $m^ 3$ olduğu belirlenmiş olup, bu değer ticari olarak değerlendirilebilecek blok hacmi aralığındadır.

In this study, use of Rock Quality Designation (RQD) and Volumetric Joint Count (Jv) parameters for prediction of block volume from Harşit Granitoid exposed in Dogankent (Giresun) area, was investigated. For this purpose, a quarry was chosen as the study area and properties of discontinuities were determined by performing scan-line surveys on the pit slopes. In prediction of block volume from Harşit Granitoid, Vb which is an input parameter of Rock Mass Index (RMi) system, was used. Jv and RQD variables used for predicting Vb value were defined from the discontinuity spacing measurements performed on different slopes within the quarry. When considering the Block Shape Factor (β), the blocks can be generally classified as “compact, slightly long-flat” shaped. Due to some constrains of RQD, use of $J _v$ values is more effective for predicting block volume. It was concluded that, the average producible block volume from Harşit Granitoid was determined to be Vb= 7.15 $m^ 3$ and this value is within the range of the economically producable block volume.