Bir Kamu Üniversitesi Gıda Mühendisliği Laboratuvarları Risk Analizi Uygulaması

Abstract

6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununa göre; ilgili kanuna tabi kurumlarda işveren risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak zorundadır. İş kazası ve meslek hastalıklarını önlemede en etkili yöntemin risk değerlendirmesi olduğu bilinmektedir. Risk değerlendirmesi ile potansiyel tehlikeler ve bunlardan kaynaklı riskler ortaya konulup, etkili önlemler ile kazaların ve meslek hastalıklarının önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Laboratuvarlar çalışma doğası gereği ciddi tehlike ve bundan kaynaklı riskleri barındırmaktadır. Bu riskleri ortadan kaldırmak veya en aza indirmek için toplu koruma önlemlerinin hayata geçirilmesi, tasarım ve kuruluş aşamasından başlayarak bir dizi önlem alınması, iş güvenliği alt yapısının oluşturulması, çalışanların tehlikeler konusunda bilgilendirilmesi ve laboratuvar güvenliği eğitimi önem arz etmektedir. Laboratuvarlardaki risk etmenlerini mevcut risk değerlendirmesi yöntemleri ile ortaya koymak ve kısa sürede etkili güvenlik önlemlerini almak iş güvenliği açısından son derece önemlidir. Literatürde laboratuvarların risk analiz çalışmasını konu alan az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma da bir kamu üniversitesi gıda mühendisliği bölümüne ait toplam 6 adet uygulama ve araştırma laboratuvarında ilgili bakanlığın yayımladığı kontrol listeleri kullanılarak tehlike ve riskler tespit edilmiş ve L tipi matris yöntemi ile risk analiz çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın gerçekleştirildiği laboratuvarlarda 6 kabul edilemez risk, 24 yüksek risk, 19 orta risk, 3 düşük (kabul edilebilir) risk olmak üzere 52 risk tespit edilmiştir. Her bir risk için risk skoru belirlenmiş ve laboratuvarlar için ortalama risk skorunun 15 (yüksek riskli) olduğu görülmüştür. Risk skoru sonuçları göz önünde bulundurularak mevzuata uygun iş sağlığı ve güvenliğini sağlamada sürdürülebilir, etkili kontrol ve önlem faaliyetleri önerilmiştir.

According to the work health and safety law no:6331; employers of the corporations which is subjected to that law have to make the risk assessment or have it made. It is known that the best effective method of preventing the work accidents and occupational diseases is the risk assessment. By the risk assessment, potantial dangers and the risks sourced by them are revealed and thus, with effective precautions, preventations of the work accidents and occupational diseases are trying to be done. The laboratories as their nature, hosts serious dangers and the risks sourced by them. To eliminate or minimise these risks the implementations of collective protection precautions, taking series of precautions begining from the design and installation process, setting up the substructure of work safety, informing the employees about the dangerous situations and the education of laboratory safety has a great importance. Revealing the risk factors in the laboratories with the actual risk assessment methods and taking effective precautions in a short time is very important for work safety. There are limited number of studies in the literature that are subjected to the risk assessments of laboratories. In this study, using the control lists of the relevant ministry, danger and risks of six number of application and research laboratories of a state university food engineering department have been identifed and by the L type matrix method, the risk analysis study has been made. At the laboratories which this study has been made a total of 52 number of risks consist of 6 number of unacceptable risks, 24 number of high level risks, 19 number of middle level risks and 3 number of low level (acceptable) risk have been determined. A risk score has been generated for each risk and the average risk score of 15 high level risk has seen for all laboratories. By taking into consideration of the risk scores, providing the work health and security, a legal control and precaution operations which are sustainable and effective have been suggested.