ZEMİNLERİN EMNİYETLİ TAŞIMA KAPASİTESİNİN BELİRLENMESİNDE OTURMA MİKTARININ ÖNEMİ

Abstract

Bu çalışmada Gümüşhane İli sınırları içerisinde bulunan Tamzı ve Akçakale Köylerinde yüzeylenen zeminlerde optimum bir temel tasarımı için izin verilebilir oturma koşullarını sağlayan emniyetli taşıma kapasitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Zeminlerin jeoteknik özelliklerinin belirlenmesi için, her bir alanda üçer adet araştırma çukuru açtırılmış olup, bu alanlarda ikişer adet sismik kırılma ile yüzey dalgalarının çok kanallı analizi (MASW) yöntemleri uygulanmıştır. Araştırma çukurlarından alınan örselenmiş ve örselenmemiş örneklerde elek analizi, kesme kutusu deneyi, üç eksenli sıkışma deneyleri yapılmıştır. Uygulanan sismik kırılma ve MASW yöntemleri ile zeminlere ait sismik hızlar belirlenmiştir. Emniyetli taşıma kapasitesinin belirlenmesinde Terzaghi, Meyerhof, Kurtuluş, Tezcan ve Özdemir, Türker ve Keçeli tarafından önerilen eşitlikler kullanılarak elde edilen emniyetli taşıma kapasitesi değerleri karşılaştırılmıştır. Daha sonra her iki zemin sonlu elemanlar yöntemi ile modellenerek izin verilebilir oturma koşullarında emniyetli taşıma kapasiteleri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ampirik eşitliklerden elde edilen emniyetli taşıma kapasitesi değerlerinin optimum bir temel tasarımı için uygun olmadığı, optimum tasarım için killi zeminde (CL) emniyetli taşıma kapasitesinin 190 kN/m2 , killi kum (SC) da ise 485 kN/m2 olarak alınması gerektiği belirlenmiştir.

In this study, it is aimed to determine safe bearing capacity of soils, which are out cropped around Tamzi and Akcakale villages located in Gumushane, providing allowable settlement conditions for an optimum foundation design. To define the geotechnical properties of soils, three trenches were dug and two seismic refraction with two Multichannel Spectral Analysis of Surface Waves (MASW) were carried out in each research area. Sieve analyses, shear box tests, triaxial compression tests were carried out on disturbed and undisturbed samples taken from the trenches. Seismic velocities of the soils are determined by seismic refraction and MASW methods. While determining the safe bearing capacity; the equations proposed by Terzaghi, Meyerhof, Kurtulus, Tezcan and Ozdemir, Turker, Keceli were used and the obtained safe bearing capacity values were compared to each other. After, the soils were modeled numerically by using finite elements method and safe bearing capacities providing allowable settlement conditions were determined. According to the results, safe bearing capacity values obtained from empirical equations are not satisfactory to have an optimum foundation design. For the optimum foundation design, safe bearing capacity should be accepted as 190 kN/m2 for clayey soil (CL) and 485 kN/m2 for the clayey sand (SC).