Paternalist liderlik ve dönüşümcü liderliğin örgütsel sonuçları

Abstract

Bu çalışmada lider üye etkileşim teorisi kullanılarak, günümüzde popüler olduğu düşünülen paternalist ve dönüşümcü liderlik özelliklerinin örgütsel vatandaşlık davranışı ve içsel motivasyon üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu ilişkilerde moderatör ve aracılık etkisi incelenmiştir. Araştırmada verilerin elde edilebilmesi için anket uygulanmıştır. Anket kamu ve özel sektör çalışanlarına uygulanmış, 292 kişiyle yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Anketin sonucunda toplanan veriler SPSS 21, PROCESS eklentisi, AMOS 20 programlarında istatistiksel olarak incelenmiştir. Verilerin güvenilirlik analizleri yapılmış, geçerliliklerini test etmek içinde açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Değişkenlerin birbirleri arasındaki ilişkilerini ölçmek için korelasyon analizi yapılmış, hipotezlerin test edilmesi için regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, paternalist liderlik ve içsel motivasyon ilişkisinin dönüşümcü liderliğin içsel motivasyonla ilişkisinden daha kuvvetli olduğu görülmüştür. Ayrıca paternalist liderlik ve örgütsel vatandaşlık ilişkisinin, dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık ilişkisinden daha kuvvetli olduğu görülmüştür. Paternalist liderliğin örgütsel vatandaşlık üzerine anlamlı bir etkisinin olduğu ve paternalist liderlik ile örgütsel vatandaşlık arasında içsel motivasyonun aracı değişken olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Dönüşümcü liderliğin örgütsel vatandaşlık üzerine etkisi olduğu fakat bu etkinin anlamlı olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca, dönüşümcü liderlik ile örgütsel vatandaşlık ilişkisinde liderle özdeşleşmenin moderatör rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında paternalist liderlik ve örgütsel vatandaşlık ilişkisinde etkileşimsel adalet ve örgütsel vatandaşlık değişkenlerinin moderatör rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde, dönüşümcü liderlikle örgütsel vatandaşlık ilişkisinde etkileşimsel adaletin moderatör rolü olmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Paternalist Liderlik, Dönüşümcü Liderlik, İçsel Motivasyon, Liderle Özdeşleşme, Etkileşimsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı.

In this study, the effects of paternalist and transformational leadership characteristics which are thought to be popular today on organizational citizenship behavior and intrinsic motivation are investigated by using the theory of leader member exchange. The moderator and mediator effect of these relations were examined. To test these hypotheses, I collected 292 data from public and private sector employees. The results of the survey data were statistically analyzed in SPSS 21, PROCESS and AMOS 20 programs. The reliability analyzes of the data were performed and descriptive and confirmatory factor analyzes were performed to test the validity of the data. Correlation analysis was performed to measure the relationship between the variables, regression analysis was performed to test the hypotheses included in the study. According to the results, the relationship between paternalist leadership and instinct motivation was found to be stronger than the relationship between transformational leadership and intrinsic motivation. In addition, I also found that the relationship between paternalist leadership and organizational citizenship was stronger than transformational leadership and organizational citizenship relationship. Further, I found that paternalist leadership had a significant effect on organizational citizenship and instinct motivation was the mediating this relationship. But, I found the moderating role of identification with the leader in the relationship between transformational leadership and organizational citizenship. Unexpectedly, I couldn't find the moderating role of the interactional justice and identification with the leader in the relationship between paternalist leadership and organizational citizenship. I also couldn't find the moderating role of the interactional justice in the relationship between transformational leadership and organizational citizenship. Keywords: Paternalist Leadership, Transformational Leadership, Intrinsic Motivation, Identification with Leader, Interactional Justice, Organizational Citizenship Behavior.