Afetlerde lojistik yönetimi: Çanakkale depremi örneği

Abstract

Bu çalışma sırasında afet yönetimi çalışmalarının çıplak gözle görülebilen kısmı afet lojistiği olgusu incelenmiştir. Afet öncesinde, afet sonrası sıfırıncı saniye ve dahi sonrasında arama-kurtarma, beslenme, barınma, içme ve kullanma suyunun sağlanması, sağlık faaliyetlerinin sürdürülebilmesi, gibi birçok faaliyetin sağlanmasını bünyesinde barındıran afet lojistiği kavramının önemi ülkemiz ve dünya ülkelerinin de yaşanan doğal ve insan kaynaklı afetler sonrası açıkça gözlenmiştir. Yaşanan afet sonrası temenni edilen en büyük gaye kısa sürede normal hayata dönüşün sağlanmasıdır. Bu amacın kısa yolunu ise afet lojistiği kavramı oluşturmaktadır. Bu anlamda Çanakkale Ayvacık deprem sahasında incelenerek; yaşanan afet lojistik yönetimi sorunları saptanmaya çalışılmıştır. Çalışma sırasında nitel ve nicel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Nitel çalışma yöntemi olarak uzmanlar ile yarı yapılandırılmış uzman mülakat görüşmesi ve afetzedeler ile focus grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Nicel yöntem olarak ise afete müdahale esnasında görev almış saha personeli ile afetlerde lojistik hizmetlerin değerlendirilmesi faktörü altında gerçekleştirilen ölçek ile anket çalışması yapılmıştır. Ayrıca veri toplanması esnasında, kurumlara keşif gezileri yapılmış, ses kayıtları, not defteri oluşturma ve fotoğraf çekimi gibi farklı veri toplama yöntemleri de kullanılmıştır. Yapılan çalışmalara geçerlilik ve güvenilirlik testleri uygulanmış ve güvenilirlik değeri % 95'in üzerinde tespit edilmiştir. 5 li Likert ölçek ile gerçekleştirilen anket sorularının tümüne katılımcılar katılıyorum ifadesini tercih etmiştir. Afetzedelerin yardımların ulaştırılması hususunda memnuniyeti söz konusu iken kalıcı barınma hizmetleri ve hak sahibi olma konularında ise eksiklikler tespit edilmiştir. Uzmanlar ile yapılan yarı yapılandırılmış mülakat çalışmasında yetki kargaşası, tatbikat eğitimleri ve hazırlık aşamasında belirgin eksikler, TAMP ve hizmet grubu kavramlarının saha da uygulanamaması, hizmet grup lojistiğinin hiç oluşmaması, afet lojistik yönetim faaliyetleri esnasında muhtarlardan alınan bilgilerin aktif kullanılmasının yanlışlığına vurgu yapıldığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Afet, Afet Yönetimi, Afet Lojistiği, Çanakkale Depremi.

In this study, the phenomenon of disaster logistics, which can be seen with the naked eye, is examined. The importance of the concept of disaster logistics, which includes the provision of many activities such as search and rescue, nutrition, housing, drinking and utility water, maintaining the health activities before and after the disaster after zero seconds and after the natural and man-made disasters in our country and the world clearly observed. The biggest goal of the disaster is to return to normal life in a short time. The short path of this aim is the concept of disaster logistics. In this sense, it was investigated in the Ayvacık earthquake area of ??Çanakkale; Disaster logistics management problems are tried to be determined. Qualitative and quantitative data collection methods were used during the study. As a qualitative method of study, semi-structured expert interview interviews with experts and focus group interviews were held with the victims. As a quantitative method, a questionnaire was conducted with the field personnel who were involved in disaster response and with the scale of the evaluation of logistic services in disasters. In addition, during data collection, discovery trips were made to institutions and different data collection methods such as sound recordings, notepad creation and photographing were also used. Validity and reliability tests were applied to the studies and reliability value was determined above 95%. Participants of the questionnaire conducted with 5-point Likert scale preferred to agree with the participants. While the satisfaction of the victims in delivering assistance, deficiencies in permanent housing services and rights ownership have been identified. In the semi-structured interview conducted with the experts, it was determined that there was a lack of authority, drill training and significant deficiencies in the preparation stage, the fact that TAMP and service group concepts could not be applied in the field, the service group logistics did not occur at all, and the inaccuracy of the active use of the information received from the headmen during the disaster logistics management activities was emphasized. Keywords: Disaster, Disaster Management, Disaster Logistics, Çanakkale Earthquake.