Kültürün Habercisi İzler: Elazığ Baskil İlçesine Dair Geleneksel İletişim Örnekleri

Abstract

Çeşitli duygu, düşünce, bilgi paylaşımı gereksinimiyle insanları bir araya getiren iletişim, sürecinin devamlılığına katkı veren birtakım öğelerle ilişkilidir. Bunlardan biri olan kültür, toplumların yaşam şekillerine karşılık gelmektedir. Gelenek ve göreneklerse kültürün temel taşlarını oluşturmaktadır. Milletin manevi değerlerinin merkezinde olan kültür öğeleri, bugünün sosyal bilimlerinde araştırmaya değer görülmektedir. Ingersol’un ifadesinde görüldüğü gibi gelenekler, görenekler doğumdan ölüme dek insan yaşamında yer bulmaktadır. Bu sürece bir de evlenmenin dâhil olduğu kabul edilmektedir. Söz konusu kültüre göre birbirinden farklı gelenek ve görenekler hakîm olabilmektedir. Adı geçen değerler geçmişten günümüze değişime uğrasa da kültürel devamlılığın sağlanması, nesilden nesile aktarılması noktasında benzerlik göstermektedir. Bu çalışmada Elazığ’ın Baskil ilçesinde doğum, evlenme, ölüm şeklinde ifade edilen hayatın üç önemli dönemine dair yer bulan gelenek ve görenekler konu edilmiştir. Elazığ’da M.Ö. 2000’li yıllardan itibaren başlayan insan yaşantısı, kültür anlamında değerli bilgiler elde edileceği öngörüsünü beraberinde getirmiştir. Araştırmada iletişim bağlamında Elazığ-Baskil yöresinin doğum, düğün öncesi, düğün esnası, düğün sonrası gelenekleriyle ölüm geleneklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu gelenek ve göreneklerin yapılması sürecinde iletişim anlamında verilen mesajlar ve bu mesajların aktarımı eşliğinde iletişimin değerini vurgulamak hedeflenmiştir. Bu bağlamda Elazığ İl Kültür Turizm Müdürlüğü web sitesinde söz konusu kültürel değerlerle ilişkili başlıklar incelemeye dahil edilmiştir. Gerçekleştirilen değerlendirmeler sonucunda dünden bugüne kültürel devamlılığın ilgili geleneklerle sağlandığı anlaşılmıştır. Gelenek ve göreneklerin farklı ritüeller barındırdığı gibi diğer kültürlerle benzer nitelikler taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Yanı sıra insanlar arasında bağ kurma, duygu, düşünce aktarımı gibi faydalar ile iletişimin gelenek ve göreneklere fayda sunduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Elazığ-Baskil yöresinin gelenek ve göreneklerine iletişim bağlamında bakış açısı sunulmuştur. Çalışmadan elde edilen bilgilere göre, kültürün iletişimden bağımsız olmadığını söylemek mümkündür. Bu yönüyle çalışmanın değeri ortaya çıkmaktadır.