ÇOCUKLARIN SOSYAL BECERİ DÜZEYLERİ İLE DOĞUM ŞEKLİ VE ANNE SÜTÜYLE BESLENME DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Sosyal beceri, sosyal yeterliliğin belli bir ortamda toplumsal olarak kabul görecek ve hem kişinin kendisi hem de karşısındaki için yararlı olacak şekilde davranabilme becerisidir. Bireyin gelişiminde bazı kritik evreler vardır. Eğer çocuklar doğumlarından itibaren 12 yaşına kadar sosyal gelişimlerini geliştirecek deneyimlerden yoksun kalırlarsa, onlar için problem çözme, baş etme gibi sosyal becerileri kazanmaları, özgüven ve öz disiplin geliştirmeleri daha zor olmaktadır. Çocuğun sağlıklı gelişmesi için gelişimsel statüsü, ihtiyaçları ve bir kavram ya da beceriyi öğrenmek için hazır oluşu ile sağlanan deneyimlerin uyumu önemlidir. 4-6 yaş Kadınların %59.3’ü normal doğum yapmış, %98.2’si hastanede doğumunu yaptırmış, %31.3’ü doğum yapma tercihine kendisi karar vermiş, %97.6’sı çocuğuna anne sütü vermiştir. Anne sütü ortalama 16.3± 8.8 ay olarak verilmiştir. Kadınların %41.3’ü bir saat içinde bebeğini emzirmiş, %51.0’ı bir saat içinde bebeğini kucağına almıştır. Çocukların %31.1’i beş yaşında anaokuluna başlamış, %58.8’i bir yıldır ana okuluna gitmektedir. Çocukların %62.0’ı anaokuluna giderken uyum sorunu yaşamamış, %79.8’ine anaokuluna kadar anne babası bakmış, %85.6’sının herhangi bir hastalığı bulunmamaktadır. Annelerin %69.4’ü çocuğunun sosyal olduğunu, %23.1’i çok sosyal olduğunu, %7.5’i ise sosyal olmadığını belirtmiştir. Annelerin %61.3’ü günde 0-2 saatini, %28.7’si ise 2-4 saatini tv ve internette geçirdiğini belirtmiştir. Çocukların %25.8’i arkadaşları yada kardeşleriyle günde 2 saat, %25.2’si üç saat geçirdiği belirlenmiştir. Anneler çocuklarının %45.0’ı (n:18) günde bir saatini telefonla, %34.0’ı (n:48) günde iki saatini televizyon izleyerek, %60.0’ı (n:21) günde bir saatini bilgisayarda oyun oynayarak geçirdiğini belirtmişlerdir. Çocukların SBDÖ puan ortalamaları 58.61±13.58 olup, min:32, max:90’dır. arası, gelecekteki sosyal uyumları bakımından sosyal becerilerin öğrenilmesi için en uygun zamandır. Yapılan birçok çalışma ebeveyn eğitimi, okul eğitimi üzerinde durmuş olup, sosyal becerileri geliştirme ve artırma yönünde yapılmıştır. Bu araştırmada, çocukların sosyal becerileri üzerine, doğum şeklinin (sezaryen/normal doğum) ve anne sütüyle (alıp almaması, aldığı yıl yada ay süresi) beslenmenin etkili olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal Metod: Araştırma tanımlayıcı nitelikte olup, araştırmanın evrenini Gümüşhane İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı anaokulu ve anasınıfındaki 4-6 yaş grubu öğrencileri oluşturmaktadır. Kurum izinleri alındıktan sonra çalışmaya katılmayı kabul eden öğrenci ebeveynleri örneklemi oluşturmuştur. Araştırmacılar tarafından oluşturulan ebeveynin doğum hikâyesi, çocuğun sosyal durumu, kitle iletişim araçlarını kullanma durumlarını değerlendiren anket formu ile ‘Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (SBDÖ) kullanılmıştır. Formun ilk kısmı ebeveyn, ölçek kısmı ise öğretmen tarafından doldurulmuştur. SBDÖ, Avcıoğlu (2007) tarafından geliştirilmiş, 1-5 maddelik likert tipi bir ölçektir. Ölçekten yüksek puan almak sosyal becerilere sahip olunduğunu göstermektedir. Sonuçların değerlendirilmesinde frekans, Mann Whitney U, t Testi ve Kruskall Wallis Testleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan çocukların annelerinin yaş ortalaması 35.17±23.92’dir. Annelerin %33.1’i lise mezunu, %52.5’i çalışmakta, babaların % 36.0’ı üniversite mezunu, %83.3’ü çalışmaktadır. Çocukların doğum şekli ve anne sütü alma durumları ile SBDÖ puanlarının değerlendirilmesi arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Çocukların sosyal beceri değerlendirmeleri ile anne ve babalarının eğitim durumları, anne ve babanın çalışma durumları, çocuğun tanımlanan kronik bir hastalık varlığının olup olmadığı karşılaştırılmış olup arada istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p<0.005). Sonuç: Yapılan çalışma sonucunda çocukların anne sütü alma ve doğum şekilleri ile sosyal becerileri değerlendirme ölçek puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Çalışma sonucunda annelerin emzirme oranları yüksek bulunmuş olup, sezaryanla doğum ve normal doğum yapma oranları birbirine yakın bulunmuştur